Bulunabilecek bütün doÄŸruların tamamına ulaÅŸamasanız bile ulaÅŸtığınız kadarıyla matematik yapmış olursunuz. Burada kullandığınız A1 ,A2,... Ak aksiyomlarının doÄŸruluÄŸu asla tartışılmaz ve bunların doÄŸru olduÄŸu kabul edilir.

Hayatta da bazı ÅŸeylerin bilindiÄŸini kabul etmek gereklidir. Daha önce belirttiÄŸimiz gibi kabul edilmiÅŸ gerçekler olmadığı takdirde masa tanımını bile vermek mümkün deÄŸildir. Ä°ÅŸte size iki soru ve bu soruların cevaplarını aramakta müÅŸahhas matematiÄŸin bir örneÄŸi:

1. Hayatta doÄŸru olarak kabul ettiÄŸimiz gerçekler (hayatın aksiyomları ve tanımları) nelerdir?

2. Hayatın aksiyomları kullanılarak elde edilebilecek bütün neticeler nelerdir?

Bu soruların cevaplarını bulmak için, yani bir bakıma hayatın matematiÄŸini kurmak için, hayatın deÄŸiÅŸmeyen ve doÄŸruluÄŸu tartışılmadan kabul edilen gerçeklerine, kısacası hayatın aksiyomlarına ulaÅŸmak ÅŸarttır. Ä°nsanların koyduÄŸu kanunlar, kaideler ve yönetmelikler zaman içinde deÄŸiÅŸmez mi? Bunlar her zaman doÄŸru olabilirler mi? Cevabımız tabii ki "hayır" olacaktır.

Çok deÄŸil, bundan elli yıl önceki kanunların, yönetmeliklerin ve kaidelerin pek çoÄŸu bugün ilk çıktığı haliyle deÄŸildir, zaman içerisinde üzerlerinde birtakım deÄŸiÅŸiklikler yapma ihtiyacı hissedilmiÅŸtir. Åžu da âÅŸikârdır ki, elli yıl sonra da günümüzdeki kanun, yönetmelik ve kaidelerin pek çoÄŸunda yine birtakım deÄŸiÅŸiklikler yapılacaktır. Belli bir zaman önce suç teÅŸkil eden bazı faaliyetler, bir süre sonra suç olmaktan çıkabilmektedir. O halde hayatın aksiyomları olarak insanların koyduÄŸu kuralları almak bu kurallar mutlak doÄŸrular olmayacağı için mümkün deÄŸildir. Zaman içinde deÄŸiÅŸmeyen kurallar neler ise, hayat matematiÄŸinin aksiyomları da bunlar olmalıdır. Bu aksiyomların neler olduÄŸunu bulma gâyreti, insan olmanın en mühim faziletlerinden biridir.

Basri ÇELÄ°K