header image
Matematik Alimleri arrow Leibniz (1646 - 1716)
Leibniz (1646 - 1716) Yazdır E-Posta
İçerik İndeksi
Leibniz (1646 - 1716)
Sayfa 2

gottfried willhelm leibniz

"Ben de o kadar fikir var ki, eÄŸer benden daha iyi görmesini bilenler bir gün onları derinleÅŸtirecek ve benim zihin emeÄŸime kendi kafalarının güzelliÄŸini katacak olurlarsa, sonraları belki bir iÅŸe yarayabilir" diyen Gottfried Wilhelm Leibniz, 1 Temmuz 1646 günü Leibzig'de doÄŸdu. Ancak yetmiÅŸ yıl yaÅŸadı. 14 Kasım 1716 yılında Hannover'de öldü. Babası ahlak ilmi öÄŸretmeni olup üç nesilden beri Saksonya hükümetine hizmet etmiÅŸ bir aileden geliyordu. Bu nedenle, Leibniz'in ilk yılları oldukça ağır bir politika ile yüklü bir bilgiçlik havası içinde geçti.


          Leibniz altı yaşındayken babasını kaybetti. Tarih hevesini babasından almıştı. Leipzig'de bir okula devam ediyordu. Babasının geniÅŸ kütüphanesinde bulunan çok sayıdaki kitapları sürekli okuyordu. Sekiz yaşında Latince'ye baÅŸladı. On iki yaşına gelince, Latince ÅŸiir yazacak kadar bu dilini ilerletti. Latince dilini öÄŸrendikten sonra, kendi gayreti ile Yunan'ca öÄŸrendi.

Bu devirdeki zihni ve zekası Descartes'e benziyor ve çok iyi iÅŸliyordu. Klasik çalışmalardan usandığı için mantık ilmine baÅŸladı. On beÅŸ yaşından küçük olan bu çocuÄŸun, klasiklerin ve skolastik Hıristiyanların büyüklerinin ortaya koyduÄŸu mantığı düzeltmek için "Characteristica Universalis" adlı ilk denemesini verdi. Couturat, Russell ve baÅŸkalarının. dediÄŸi gibi, bu eser metafiziÄŸin anahtarıdır. Yine Ä°ngiliz matematikçisi Boole'un söylediÄŸi gibi, kendisinin yarattığı sembolik mantık, Leibniz'in Characteristica'sının bir parçasıdır.


          Leibniz, on beÅŸ yaşındayken Leipzig Üniversitesine bir hukuk öÄŸrencisi olarak girdi. Zamanının tümünü hukuka vermiyordu. Ä°lk iki yıl içinde birçok felsefe eseri okudu. Zamanının filozofları olan Kepler, Galile ve Descartes'ın keÅŸfettikleri yeni dünya hakkında bilgiler edindi. Sonuçta, matematik öÄŸrenmeden bu ilimleri kavramının olanaksız olduÄŸu kanaatine vardı. 1663 yılının yazını Jena Üniversitesinde geçirdi. Orada matematikçi olan Erhard Weigel'in derslerini izledi.


          Leibzig'e dönünce yeniden hukuka baÅŸladı. 1666 yılında yirmi yaşındayken doktora sınavı için hazırdı. Oysa, aynı yıllarda Newton, Woolsthorpe'ta bir köyde diferansiyel ve integral hesap ve genel çekim kanununu oluÅŸturacak olan düÅŸüncelere dalmıştı. Bu konuda Leibniz de geç kalmış sayılmazdı. Onu bu ateÅŸe itecek ve tutuÅŸturacak bir kıvılcımın çıkması gerekiyordu. Bu kıvılcım da, o zamanın Avrupa'sının ilme karşı görevini yerine getirme isteÄŸiydi.


          Leibniz'e gıpta eden titiz Leipzig Fakültesi ona resmen gençliÄŸinden, gerçekte tüm profesörlerden fazla hukuk bildiÄŸinden dolayı, doktora ünvanını vermeyi kabul etmedi. Halbuki, 1863 yılında on sekiz yaşındayken parlak bir tezle baÅŸölye ünvanını almıştı. Leipzig Fakültesinde egemen olan mistik düÅŸünceden iÄŸrenen Leibniz, doÄŸduÄŸu ÅŸehri bırakıp Nürnberg'e gitti. 5 Kasım 1666 yılında Alfdorf Üniversitesine baÄŸlı Nürnberg Üniversitesi Tarihi Yöntem adlı çalışmasından dolayı doktora ünvanını verdi. Aynı zamanda hukuk kürsüsünü de kabul etmesini rica etti.

Descartes kendisine verilen generallik ünvanını kabul etmemiÅŸse, Leibniz de öneriye yanaÅŸmayıp isteklerinin ne olduÄŸunu söylememiÅŸti. Fakat bu arzuların küçük prenslerin lehine çene yarıştırmak olduÄŸuna ihtimal verilmezse de tarih bir süre sonra kendisini bu adamlara baÄŸlamıştır. Leibniz'in hayatındaki bu acıklı öykü, kanun adamlarına, ilim adamlarından önce rastlamış olmasıdır.


          Leibniz, hukuk derslerinin düzeltilmesi üzerine yazdığı kitabı, Leipzig'den Nürnberg'e olan bir seyahatinde kaleme almıştı, Bu da, Leibniz'in hangi koÅŸullarda olursa olsun, durmadan okuması, yazması ve düÅŸünmesini gösteren örneklerden biridir. O, durmadan okurdu, yazardı ve düÅŸünürdü. Matematik çalışmalarının çoÄŸunu kendisini çağıran aristokratlara giderken çağın o kötü yollarında kötü arabalar içinde sallana sallana giderken yollarda yazmıştır. Bu çalışmalarının tümü bugün Hannover kütüphanesinde baÄŸlı olarak durur, Kimse de ona yanaşıp el atamaz.



<Önceki   Sonraki>
MATEMATİKÇİ PULU
HÄ°PERBOLÄ°K UZAY
FOTO MATEMATÄ°K
C.Sequin Galeri
MATEMATİK AFİŞİ
G.W.Hart galeri
KARÄ°KATÃœR
M.C.Escher galeri
MATEMATÄ°K KÄ°TABI
MATEMATÄ°K FÄ°LMÄ°