header image
Matematik Alimleri arrow Pierre De Fermat (1601-1665)
Pierre De Fermat (1601-1665) Yazdır E-Posta
İçerik İndeksi
Pierre De Fermat (1601-1665)
Fermatın son teoremi

pierre de fermat

Fermat 17 AÄŸustos 1601 yılında Fransa 'nın Beaumont-de-Lomagne kentinde doÄŸmuÅŸtur. Babası zengin bir deri tüccarı ve Beaumont-de-Lomagne 'de ikinci konsolostu. Fermat 'ın bir erkek kardeÅŸi ve iki kız kardeÅŸi vardı ve doÄŸmuÅŸ olduÄŸu bu kentte büyümüÅŸtü. Buna karşın yerel Fransiscan Manastırına gittiÄŸine dair çok az kanıt vardır.


          1920 'lerin ikinci yarısında, Bordeaux 'ya gitmeden önce Toulouse Üniversitesinde eÄŸitim görmüÅŸtür. Bordeaux 'da ilk ciddi matematiksel araÅŸtırmalarına baÅŸlamış ve 1629 'da orada bulunan  bir matematikçiye Apollonius 'un Plane loci adlı eserinin, kendisinin düzenlemiÅŸ olduÄŸu bir kopyasını sunmuÅŸtur. Bordeaux 'da  Beaugrand ile tanışmış ve bu sırada matematiÄŸe olan ilgisini Fermat ile paylaÅŸan Etienne d'Espagnet 'e sunmuÅŸ olduÄŸu "maximum ve minimum" üzerindeki önemli çalışmalarını üretmiÅŸtir.


          Bordeaux 'dan, üniversitede hukuk eÄŸitimi aldığı Orléans 'a gitmiÅŸtir. Medeni hukuk alanında derece almış ve Toulouse parlâmentosunda meclis üyesi olma hakkını kazanmıştır. Böylece Fermat 1631 yılından itibaren artık bir hukukçu ve Toulouse 'da bir devlet memuru olmuÅŸtur ve sahip olduÄŸu bu iÅŸinden dolayı, ona Pierre Fermat olan adını Pierre de Fermat olarak deÄŸiÅŸtirme yetkisi verilmiÅŸtir..


          Fermat hayatının geri kalan kısmını Toulouse 'da geçirdi, ancak orada çalıştığı kadar doÄŸduÄŸu yer olan Beaumont-de-Lomagne 'da ve Castres yakınlarında bir kasabada da çalıştı. 14 Mayıs 1631 'deki atamasından itibaren parlâmentonun düÅŸük meclisinde çalışmış ancak 16 Ocak 1638 'de daha yüksek bir meclise atanmış ve 1652 'de ceza mahkemesinin en yüksek makamına terfi ettirilmiÅŸtir. Meslek yaÅŸamında elde edebileceÄŸi daha yüksek terfiler de vardı ancak terfiler çoÄŸunlukla yaÅŸça daha kıdemliler tarafından veriliyordu ve 1650 'lerin baÅŸlarında veba bu bölgeyi fena vurmuÅŸ ve bu kıdemlilerin çoÄŸu ölmüÅŸtü. Fermat 'ın kendisi de  vebaya yakalandı ve 1653 'de öldü.


          Tabi ki Fermat Matematikle de meÅŸgul olmuÅŸtu. Toulouse 'ya gittikten sonra da Beaugrand ile matematik arkadaÅŸlığını sürdürmüÅŸtür ancak burada yeni bir matematik arkadaşı daha kazanmıştır, o da Carcavi 'dir. Carcavi de Fermat gibi bir meclis üyesidir, ancak onları yakınlaÅŸtıran ve aralarında paylaÅŸtıkları ÅŸey matematik olmuÅŸtur. Fermat Cercavi 'ye matematik üzerine olan buluÅŸlarını anlatmıştır.


          1636 'da Cercavi iÅŸi dolayısıyla Paris 'e gitti ve Mersenne ve grubuyla temasa geçti. Carcavi 'nin, Fermat 'ın düÅŸen nesneler ile ilgili olarak buldukları ile ilgili açıklamaları Mersenne 'in büyük ilgisini çekti ve Fermat 'a bir mektup yazdı. Fermat 26 Nisan 1636 'da bu mektubu cevapladı ve Mersenne 'e bazı hataları belirtmenin yanı sıra spiraller üzerindeki çalışmalarını ve Apollonius 'un Plane loci adlı eserindeki düzenlemeleriyle ilgili açıklamaları da yazdı. Fermat 'ın spiraller üzerindeki çalışmaları, serbest düÅŸmede nesnenin izlediÄŸi yolun hesaba katılmasıyla motive edilmiÅŸ oldu ve Archimedes 'in spirallerin altında kalan alanı hesaplamaya yönelik çalışmalarının genelleÅŸtirilmiÅŸ hallerinin metodlarını kullandı.


          Bu ilk mektupta aynı zamanda Fermat 'ın Mersenne 'den, Paris matematikçilerine vermesini istediÄŸi iki tane maximum problemi de vardı. Bu Fermat 'ın mektuplarının tipik bir özelliÄŸiydi, kendisinin daha önceden bulmuÅŸ olduÄŸu bir sonucu, baÅŸkalarının da bulmasını saÄŸlamak için onlara meydan okuyacaktı....


        Roberval ve Mersenne Fermat 'ın bu ilk mektubunu ve diÄŸerlerini gerçekten oldukça zorlayıcı buldular ve genellikle bilinen tekniklerle çözülemeyeceÄŸini gördüler. Bunun üzerine Fermat 'tan kullandığı metotlarını açıklamasını istediler ve Fermat Paris 'teki matematikçilere  "bir eÄŸrinin , maximum, minimum ve teÄŸetlerini belirleme metotları" 'nı, kendisinin yeniden düzenlemiÅŸ olduÄŸu  Apollonius 'un Plane loci adlı eserini ve yine kendisinin geometriye cebirsel yaklaşım -Introduction to Plane and Solid Loci  yazılarını gönderdi.


          Fermat, önemli matematikçiler arasında olma ününü çabuk yakalamıştı, ancak çalışmalarını yayınlama giriÅŸimi çoÄŸu zaman baÅŸarısızlıkla sonuçlandı, çünkü Fermat hiç bir zaman çalışmalarının kusursuz bir forma sokulup tamamen bitirilmiÅŸ bir hale gelmesini istememiÅŸti. Yine de bazı metotları yayınlanmıştı, örneÄŸin; Hérigone, en önemli çalışmalarından biri olan Cursus mathematicus adlı eserine Fermat 'ın maximum ve minimum metotlarını eklemiÅŸti. Fermat ve diÄŸer matematikçiler arasında giderek geliÅŸen bu mektuplaÅŸmalar malesef evrensel bir övgü bulamamıştır. Frenicle de Bessy, çözülmesini imkansız bulduÄŸu Fermat 'ın problemlerine karşı büyük bir kızgınlık duymuÅŸ ve bunun üzerine Fermat 'a sert bir mektup yazmıştır. Fermat 'ın  bu mektuba detaylı bir açıklama vermesine karşılık yine de Frenicle de Bessy, Fermat 'ın kendisini aldattığını düÅŸünmüÅŸtür.


          1643 - 1654 yılları arasındaki dönem Fermat 'ın Paris 'teki meslektaÅŸlarıyla iliÅŸkilerinin zayıfladığı dönemlerdendi. Tabi bunun bazı sebepleri vardı. Birincisi, Fermat 'ın iÅŸlerinin yoÄŸunluÄŸunun  onun matematiÄŸe fazla zaman ayırmasını engellemesiydi. Ä°kincisi ise 1648 yılından itibaren Toulouse 'u ciddi bir biçimde etkileyen Fransa 'daki sivil savaÅŸtı ve sonuncusu ise Toulouse 'daki hayatta ve tabii ki Fermat 'ın hayatında ölümcül izler bırakan 1651 vebası. Buna raÄŸmen yine de Fermat bu dönemde sayılar teorisi üzerinde çalışmıştı.



<Önceki   Sonraki>
MATEMATİKÇİ PULU
HÄ°PERBOLÄ°K UZAY
FOTO MATEMATÄ°K
C.Sequin Galeri
MATEMATİK AFİŞİ
G.W.Hart galeri
KARÄ°KATÃœR
M.C.Escher galeri
MATEMATÄ°K KÄ°TABI
MATEMATÄ°K FÄ°LMÄ°