header image
Matematik Haberleri ArÅŸivi arrow Matematik haberleri arrow Geometri, evren, Tanrı Milliyet 2002
Geometri, evren, Tanrı Milliyet 2002 Yazdır E-Posta

Geometriyi sevmeyenler bu yazıyı okumasın. Geometriyle bizim de ilgimiz yok; bilmediÄŸimiz, tanımadığımız bir ÅŸeyi sevip sevmediÄŸimizi söylemenin doÄŸru olamayacağını düÅŸünürüz. MesleÄŸinin geometriyle ilgisi olmayan "iÅŸadamı" dostumuz Ahmet Åženkut'un bir konferansını dinleyince geometriye, dünyaya ve hayata baÅŸka bir pencereden daha bakılabileceÄŸinin ipuçlarını bulduk. Biraz geç kaldığımızın da farkındayız. 

Ahmet Åženkut, ortaokullarda okutulan ve "EÅŸek Davası" diye de anılan ünlü "Pitagoras Teoremi"nden hareketle, insanın aritmetik ve geometri sayesinde dünyayı anlayabileceÄŸi üzerinde durdu.


     BilindiÄŸi gibi, Pitagoras Teoremi, "dik açılı bir üçgenle, dik açıyı meydana getiren kenarların karelerinin toplamı dik açının karşısındaki kenarın (yani hipotenüsün) karesine eÅŸit" olduÄŸunu kanıtlar. En güzel üçgen bu üçgendir.


     Milattan önce 5. yüzyılda Güney Ä°talya'da felsefi, dini ve politik amaçları olan kent devleti kuran Ionyalı bir bilim ve düÅŸün insanı olan Pitagoras ile öÄŸrencileri, ruhun yücelmesi ve kurtuluÅŸu için felsefeyi araç olarak görmekteydi. Onlara göre, Tanrı'nın en büyük özelliÄŸi her ÅŸeyi tümüyle anlamasıydı. Ä°nsanlar da felsefe yoluyla evrendeki olayları anladıkça, Tanrı'ya bir adım daha yaklaÅŸmış olurlardı.


     Pitagoras ve arkadaÅŸları, gözlem gücümüzü ve aklımızı kullanarak dünyanın sırlarını çözdüÄŸümüzde "kamil insan" olunabileceÄŸini düÅŸünüyorlardı. Onlara göre, doÄŸa sihirli ve gizil güçler tarafından yönetilmiyordu. Aklın gücüne inanan Pitagorasçılar, doÄŸanın akılcı ve hatta geometrik bir düzeni olduÄŸunu söylüyorlardı. Onlara göre, insan aritmetik ve geometri sayesinde bu düzeni anlayabilirdi.


     Mantığın babası sayılan Euclid, 13 bölümden oluÅŸan ve 465 geometri problemi içeren "Elemanlar" kitabına, Pitagoras Teoremi'ni de almıştır. Euclid'e göre, geometrideki kavramlarla insan düÅŸüncesi birbiriyle tamamen iliÅŸkilidir. Euclid, geometri bilimi sayesinde insanlara doÄŸru düÅŸünmenin ilkelerini öÄŸretir.


     DoÄŸru düÅŸünen insan, doÄŸru sevgiye giden yolu da bulur. Çıkarcı dürtülerinin tutsaklığından kurtulan insan, tüm yaÅŸamını kapsayan sevgiye eriÅŸtiÄŸinde mutlu insan olur; gel - geç deÄŸil, gerçek ve kalıcı mutluluÄŸun ne olduÄŸunu anlar.

    

Bir kutlama

     Türkçeyi doÄŸru, iyi, güzel biçimde kullandığı için Türk Dil Kurumu Ödülü'nü kazanan Hasan Pulur'u kutluyoruz. Acaba, diyoruz, ÅŸu bizim "medya bülbülleri"ne hiç deÄŸilse birazcık örnek olabilir mi? KeÅŸke!

    

Bir ÅŸiir

     Sanal dünyadan laedri (adı bilinmeyen) bir ÅŸairin dizelerini konuk ediyoruz:


     "Hani yüreÄŸinde devinen kandım / damarlarında atan nabız. / Ä°nce beyaz bileklerinde / bulutların beyazlığına kandım / da aÅŸk iksirini içmeye uzandım. / Heyhat! Bileklerin kelepçelenmiÅŸ eski sevgiliye."
     
     

 17 Nisan 2002

Kaynak: Milliyet

<Önceki   Sonraki>
MATEMATİKÇİ PULU
HÄ°PERBOLÄ°K UZAY
FOTO MATEMATÄ°K
C.Sequin Galeri
MATEMATİK AFİŞİ
G.W.Hart galeri
KARÄ°KATÃœR
M.C.Escher galeri
MATEMATÄ°K KÄ°TABI
MATEMATÄ°K FÄ°LMÄ°