Russell Crowe üçüncü kez Oscar’a aday olduÄŸu dahi matematikçi rolüyle "Akıl Oyunları"nda

Dahi matematikçi John Forbes Nash Jr.’ın yaÅŸamöyküsü... "Akıl Oyunları"nı yer darlığından tek tümcede böyle özetleyiverdik. Oysa karşımızda sıradan bir biyografik filmden çok daha fazlası var! Bu yüzden John Forbes Nash Jr. hakkında bir ÅŸey bilmiyorsanız öÄŸrenmek için acele etmeyin. Çünkü bu film, ilk bir saati itibariyle bir polisiye-gerilim niteliÄŸi taşıyor.

     Åžahsen, ArÅŸimed’in suyun kaldırma gücünü keÅŸfedince hamamdan çıplak fırlayıp "Evreka, evreka!" diye bağırması dışında hiçbir matematikçi hakkında bilgi sahibi deÄŸilim. "Akıl Oyunları"nı da öyle cahil cahil izlemeye gittim. Pek iyi etmiÅŸim. Böylece filmin ilk yarısındaki kuÅŸku öÄŸesi benim de beynimi kemirdi: John Nash, bir gizli ajan tarafından SoÄŸuk SavaÅŸ dönemi komünist avında ÅŸifre çözücü olarak kullanıldı mı yoksa bunu kendi mi uydurdu? Ajan Archer, Nash’in zekasını sömürdükten sonra onu deli suçlamasıyla susturmaya mı çalışıyor, yoksa Nash ÅŸizofren mi? Filmde bu düÄŸüm çözüldükten sonra ikinci bölüm baÅŸlıyor. Nash eÅŸi Alicia’nın yardımıyla benzersiz bir mücadele vererek içinde bulunduÄŸu durumdan kurtulmaya çalışıyor.

     Zeka ve yaratıcılık iliÅŸkisi
     "Akıl Oyunları" ya da orijinal adının tam çevirisiyle "Güzel Bir Zihin" dehanın çeÅŸitli ÅŸekillerde ortaya çıkabileceÄŸini gösteren ve Nash aracılığıyla "dahi"nin farklı tanımlarını yapmaya çalışan bir film.

     Russell Crowe’ın beden dilini ÅŸaşılacak bir baÅŸarıyla kullanarak canlandırdığı John Nash, ilk kez kendi gibi dahi matematikçilerle birlikte bir lisansüstü programa baÅŸladığı Princeton Üniversitesi kampüsünde çıkıyor karşımıza. Nash bu dönemde hem otizm derecesinde içe dönük hem de devasa egosunu tatmin etmek için son derece hırslı bir genç adam olarak betimleniyor. Film konuya uzak izleyiciye, matematik gibi sayılarla, formüllerle sınırlı ve "kuru" görünen bir alanda bile deha ile düÅŸgücünün, yaratıcılığın ne denli sıkı bir baÄŸlantı kurulması gerektiÄŸini gösteriyor. Nash’in fark edilmek, baÅŸarılı olmak için "orijinal bir fikir" bulma saplantısı onu ünlü Nash denklemine ulaÅŸtırıyor. Bu dönemde araÅŸtırmacılığı ve çalışkanlığı, yaratıcılığa yeÄŸ tutup bol bol makale yayımlayarak akademik kariyer yapan diÄŸer dahilerle, özellikle Richard Sol ile arasında, zaman zaman gerilim yaratan bir rekabet var. Oda arkadaşı, Ä°ngiliz edebiyatı okuyan Charles Herman sayesinde odasından çıkıyor. Bu kiÅŸiliÄŸin de yaÅŸamındaki yeri oldukça ÅŸaibeli!

     EÅŸsiz bir mücadele
     Nash’in asosyalliÄŸi karşı cinsle iliÅŸkilerinde çok belirleyici bir rol oynuyor. Nash kural tanımaz bir kiÅŸilik. Okulda derslere devam etmeyip odasının penceresine formüller doldurmanın yanı sıra görgü kurallarına da aldırmıyor. Bu aldırmazlık yüzünden beÄŸendiÄŸi her kadına alışılagelmiÅŸ bütün kur yapma yöntemlerinin ikiyüzlülük olduÄŸunu söyleyip geleneksel aÅŸamaları atlayarak cinsel iliÅŸki kurma talebinde bulunuyor! Tahmin edebileceÄŸiniz gibi tokadı yiyor! ÖÄŸretim görevlisi olduktan sonra zeki ve güzel bir öÄŸrencisi, kadınlardan hiç yakınlık görmemiÅŸ bu sıra dışı erkeÄŸi diÅŸi cazibesiyle sarmalayıp onu rahibin önüne götürmeyi beceriyor.

     Alicia ile birlikteliÄŸi sırasında Nash’te bir tür olgunlaÅŸma gözlemliyoruz. Kendini kanıtlamış bir matematikçi olmanın da bu olgunluktaki payı büyük. Ancak kampüsteki sakin çalışma ortamında bile Nash ülkede süren komünist avının dışında kalamıyor. Ä°ster fiziksel bir gerçeklik olarak algılayın ister ÅŸizofrenik bir ruh hali olarak, ABD’nin komünizm paranoyası Nash’e de yansıyor.

     Nash’in -niteliÄŸini açıklamamakta ısrar edeceÄŸim- mücadele evresi oldukça duygusal olmasına karşın, aÄŸdalı deÄŸil. Kariyeri bitmiÅŸ, kendine güveni sarsılmış bir erkeÄŸin ayakta durma çabasının yanı sıra olaÄŸanüstü bir "zihin denetim savaşı"na tanık oluyoruz. Ona aÅŸkıyla, güveniyle büyük destek veren eÅŸi Alicia ise bir özveri anıtı adeta. Jennifer Connely, karşısında ikinci kez Oscar adayı Russell Crowe, arkasında filmin baÅŸarılı yardımcı oyuncuları Ed Harris usta ve Paul Bettany olmasına raÄŸmen ezilmiyor. Gayet iyi bir performans sergiliyor.
     
•  Yönetmen: Ron Howard
•  Görüntü: Roger Deakins
•  Senaryo: Akiva Goldsman
•  Müzik: James Horner
•  Oyuncular: Russell Crowe (John Nash), Jennifer Connely (Alicia), Ed Harris (Ajan Archer), Christopher Plummer (Dr. Rosen), Paul Bettany (Charles Herman), Adam Goldberg (Richard Sol)

Kaynak: