header image
Anasayfa
Matematiksel Bilgi Matematiksel Bilgi
Matematiksel Teknoloji Matematiksel Teknoloji
Matematiksel Sanat Matematiksel Sanat
Matematik Kültürü Matematik Kültürü
Matematikle EÄŸlence Matematikle EÄŸlence
Ä°letiÅŸim
Site içi arama
ZİYARETÇİLERİMİZ
Çevrimiçi 5 ziyaretçi
BIr CIft soz
...evren her an gozlemlerimize aciktir; ama onun dilini ve bu dilin yazildigiharfleri ogrenmeden ve kavramadan anlasilamaz. Evren matematik diliyle yazilmistir; harfleri ucgenler, daireler ve diger geometrik bicimlerdir. Bunlar olmadan tek sozcugu bile anlasilamaz; bunlarsiz ancak karanlik bir labirentte dolanilir. GALILEO
Matematik Alimleri arrow Cauchy (1789 - 1857)
Cauchy (1789 - 1857) Yazdır E-Posta
İçerik İndeksi
Cauchy (1789 - 1857)
Sayfa 2
Sayfa 3
Sayfa 4

louis cauchy

 

Ä°lk büyük Fransız matematikçisi Auguston Louis Cauchy, Bastille'in iÅŸgalinden altı haftadan az bir zaman sonra Paris'te 21 AÄŸustos 1789 günü doÄŸdu. Ä°htilal çocuÄŸu eÅŸitlik ve hürriyete olan borcunu yoksulluk içinde büyüyerek ödedi. Yarı açlık içinde ancak babasının iÅŸ bilmesi ve aklını kullanması sayesinde yaÅŸadı. Babası, parlamentonun avukatıydı.

OkumuÅŸ aydın biriydi. Katolik'ti. Bastille düÅŸtüÄŸünde giyotinden nasıl kurtulduÄŸunu Allah bilir. Ä°htilal döneminde polisti. Ä°htilalden iki yıl önce kendisi gibi dindar, çok iyi bir kadın olan Maria Madeleinc Desestre ile evlendi. Bu evlilikten altı çocuk oldu. Bunların ikisi erkek ve dördü de kızdı. Bunların en büyüÄŸü Cauchy'ydi. Ä°htilal sonrasında aile Arcueil köyüne taşındı.

Tam on bir yıl burada kaldılar. Cauchy, çocukluÄŸunda kötü beslendiÄŸi için sıhhati hiç bir zaman iyi gitmedi. BaÅŸlangıçta iyi bir eÄŸitim gördü. Dindardı. Bu yüzden başına çok belalar da geldi. Yine Abel'e göre, Cauchy tutuculuÄŸu seven bir ilim adamıydı. Weierstrass ve Hermite'te Katolik'ti. Cauchy, ilk dini eÄŸitimi annesinden aldı. Zaten ihtilal döneminde okullar kapanmıştı. Zamanın ihtilalci yönetimi okuyanları sevmiyorlar, bilginleri ve kültürlü adamları yoksulluk içinde bırakıyorlardı veya giyotine sevk ediyorlardı.


          Arcueil köyünde matematikçi Laplace ve kimyacı olan Berthollet (1748-1822) kapı komÅŸuydular. Ä°liÅŸkileri de iyiydi. Berthollet kesinlikle bir yere gitmezdi. Laplace biraz daha alçak gönüllüydü. Bir gün fakir komÅŸusunun evine gitti. Ä°yi beslenmemiÅŸ, kitaplar ve defterler içinde cezalı bir çocuk gibi gömülmüÅŸ zayıf Cauchy'yi görünce hayrete düÅŸtü. Az zamanda çocuÄŸun matematik yeteneÄŸini anladı. Ona, kendisine iyi bakmasını önerdi.


          Birkaç yıl sonra aynı Laplace, Cauchy'nin seriler hakkındaki konferanslarını dinlemeye çaÄŸrıldığı zaman, delikanlının serilerin yakınsaklığı hakkındaki keÅŸiflerinin, kendi gök mekaniÄŸinin büyük binasını yıkmasından korkuyordu. Çünkü, ya kendi serileri ıraksaksa diye düÅŸünüyordu. Bu korkulu konferanstan sonra eve geldi ve hesaplarının tümünü teker teker gözden geçirdi.

Hemen hemen küresel olan yerkürenin yörüngesi biraz daha eliptik olsaydı, Laplace'ın dayandığı seri de ıraksak olacaktı. Bereket versin ki, Laplace'ın, korktuÄŸu başına gelmedi ve rahat bir nefes aldı. Laplace, kendi serilerinin yakınsaklıklarını Cauchy'nin yakınsaklık ölçütleriyle teker teker kontrol ettikten sonra ancak aklı başına geldi. Çünkü, büyük Laplace tehlikeyi görmüÅŸ ve daha önce oldukça dikkatsiz adımlar atmıştı. Åžimdi, Cauchy'nin ölçütleri onu rahatlatmıştı.


          1 Ocak 1800 günü, Paris'le Ä°liÅŸkisini kesmemiÅŸ olan Cauchy'nin babası, senato katibi oldu. Bürosu Luxembourg sarayındaydı. Bir köÅŸeyi de oÄŸluna ayırmıştı. O zaman Polytechnique'te profesör olan Lagrange sık sık katiple konuÅŸmaya gelirdi. Cauchy ile burada karşılaÅŸan Lagrange, Laplace gibi çocuÄŸun matematiÄŸine ve onun matematik yeteneÄŸine hayran kaldı. Bir gün Laplace ve baÅŸkalarının huzurunda Lagrange, köÅŸede çalışan genç Cauchy'yi göstererek, "Bu delikanlıyı görüyor musunuz? O, matematikte hepimizi geçecektir" dedi.


          Lagrange, nazik ve zayıf olan fakat çok çalışkan Cauchy'ye on yedi yaşına kadar yüksek matematik kitabının verilmemesini söyledi. Aslında, bu da yanlıştı. Çünkü, dahi bir kimse için bilgi kısıtlaması söz konusu olamaz. Kısıtlama veya sıkma onu o yoldan alıp yok olmasına neden olabilir. Cauchy , on üç yaşına kadar babasının yanında eÄŸitim gördü.



<Önceki   Sonraki>
MATEMATİKÇİ PULU
HÄ°PERBOLÄ°K UZAY
FOTO MATEMATÄ°K
C.Sequin Galeri
MATEMATİK AFİŞİ
G.W.Hart galeri
KARÄ°KATÃœR
M.C.Escher galeri
MATEMATÄ°K KÄ°TABI
MATEMATÄ°K FÄ°LMÄ°