Matematik yaÅŸamın ta kendisidir. Acıları çarpar, sevgileri böler, piÅŸmanlıkları çıkarır, umutları ekleriz. Bazen de bunların tam tersidir yaptığımız. EktiÄŸimiz tohumların yeÅŸermesi için gün sayarız. Sonra baÅŸakların büyümesi, aÄŸaçların meyve vermesi için yeniden sayarız. 

Bazen mutluluÄŸa doÄŸru bir sayımdır bizimki bazen de acı bir sona doÄŸru. Matematik yaÅŸamdır yaÅŸam da matematik.Uzun zaman önce aldığım ama kitaplığımda bekleyen, bir türlü elim deÄŸip de okuyamadığım bir kitaba uzandım dün gece. Kitabın ismi PapaÄŸan Teoremi. Yazarı Denis Guedj. Roman, matematiÄŸi yeniden keÅŸfetmeme yardımcı oldu. Aslında sevmem matematiÄŸi. Ben iki kere ikinin her zaman dört etmediÄŸine inananlardanım. Ama bu roman fikrimi deÄŸiÅŸtirdi.

Thales'le tanıştım dün gece. Pythagoras'ı, Eukleides'i tanıdım yeniden yıllar sonra. Ne yapmaya çalıştıklarını anladım sanki. Onlar gerçeÄŸin peÅŸindeydiler. Çünkü matematik gerçekti. Geometri gerçekti.
Sayılar yalan söylemezlerdi. GüneÅŸ ve gölge bize çok ÅŸey öÄŸretmiÅŸti. Thales'i Mısır'da dev piramitlerin boyunu ölçmeye çalışırken düÅŸündüm. Sadece güneÅŸi ve gölgeyi kullanarak baÅŸarmıştı imkansızı. Åžair ve matematikçi Ömer Hayyam'ı buldum yeniden kitabın sayfaları arasında. Rubailerindeki duyguların içinde gizlenmiÅŸ matematiÄŸi keÅŸfettim.
Hüzün aÄŸacı dikme yüreÄŸine; sevinç kitabını oku her sabah yine; içebilirsin ÅŸarap, yaÅŸayabilirsin aÅŸklarını; zamanı, hayatı Tanrıdır bize biçen.

Sonra gecenin sabaha kavuÅŸtuÄŸu saatlerde bir gazete sayfası iliÅŸti gözüme birden. Japonya'daki depremi yazıyordu. 7 ÅŸiddetinde bir deprem ve bir ölü. Sonra Marmara depremini düÅŸündüm. 7 ÅŸiddetindeki bir deprem ve on binlerce ölü on binlerce yaralı. Haklı olduÄŸumu düÅŸündüm. Ä°ki kere iki her zaman dört etmiyor.

7'nin her zaman 7'ye eÅŸit olmadığı gibi. Oradaki yedi buradaki yediye eÅŸit deÄŸildi. Türkiye'nin matematiÄŸi çok farklı dedim kendi kendime... Demokrasi halkın iradesini kendi seçtiÄŸi temsilciler aracılığıyla ortaya koyduÄŸu bir sistem deÄŸil miydi? Öyleyse neden çoÄŸunluk parlamentoda azınlık, azınlık parlamentoda çoÄŸunluktu... Yine farklı bir matematik vardı burada.Bir yerde bir yanlışlık yapmıştık ama nerede?

Sonra enflasyon rakamları geldi aklıma. Hızla düÅŸen enflasyon yine iki rakamlı ama küçük bir oranda kalmıştı. Hükümet % 12 demiÅŸti. Ama sokaktaki % 12 yine hükümetin % 12'si ile aynı deÄŸildi. Demek ki dedim kendi kendime siyasetin % 12 si ekonominin % 12 sine eÅŸit deÄŸilmiÅŸ. Sonra kızdım kendime. Sen bir bilim adamısın. Nasıl böyle konuÅŸabilirsin? Hiç iki enflasyon olur mu bir ülkede diye.

Peki o zaman Åžirinyer pazarından geçerken o akÅŸamüstü gördüÄŸüm, yerlerdeki ıspanak, marul ve lahana yapraklarını toplayan insancıklar acaba ineklerine mi yedirmek üzere topluyorlardı onları ürkek bir telaÅŸla.
Bence burada da bir matematik hatası vardı. Enflasyon düÅŸerken biz neden fakirleÅŸiyorduk? Türkiye'nin bankalarında elli milyar doları buharlaÅŸtıranların enflasyonu hangi % 12'ye giriyordu acaba? GüneÅŸ doÄŸdu ve ben PapaÄŸan Teoremi'ne döndüm yine. Belki cevabı sayfaların arasında bir yerlerde bulabilirdim.

25 Mart 2005

Kaynak: Milliyet