Anne-babalar istemediÄŸi bir davranış karşısında çocuÄŸa genelde, öznesi "sen" olan; "yapma", "öyle yaparsan...", "neden gidiyorsun", "bozma", "çalış", "daha iyi olmalısın", "başımın derdisin" gibi iletiler gönderirler.

Bütün çocukların istediÄŸi, kendi duygularının anlaşılmasından sonra anne-babanın duyguları yönünde olumlu bir ÅŸeyler yapmaktır. Anne-baba-çocuk iliÅŸkisinde problem her zaman çocuktan kaynaklanmaz. Onlar da yorgun, üzgün, uykusuz, sıkıntılı, kızgın, endiÅŸeli olabilir. "Yorgunum", "dinlenmek istiyorum" gibi açık bir kodla gerçek duygunun ortaya konması "ben-iletisi"dir. Anne, "tertemiz mutfağımı kirlenmiÅŸ görünce üzülüyorum" derse ben-iletisini kullanmış olur. "Mutfağı neden bu kadar kirlettin" ifadesi ise sen-iletisidir.

Sen-iletisi çocuÄŸu isyana, inatlaÅŸmaya ve direnmeye kışkırtırken, ben-iletisi bunları önleyebilir. Onun davranışının bizim üzerimizdeki etkisini dürüstçe iletmek, onun kötü olduÄŸunu söylemekten daha etkilidir.

Bu, çocuÄŸa duygularımızı anlatır, davranış seçme özgürlüÄŸünü ona bırakır, sorumluluk almasını öÄŸrenmesinde yardımcı olur. Ben-iletisi dürüst olduÄŸundan, çocuÄŸa da duygularını dürüst iletilerle anlatmasını öÄŸretir. Bu açıklığın en büyük yararı, çocuÄŸun anne-babasını olduÄŸu gibi tanıması, kendi duygularını açığa vurması ve içten, samimi bir iliÅŸkinin geliÅŸmesidir.

Çocuklar anne-babalarındaki bu gerçek olma özelliÄŸinin deÄŸerini bilirler ve ÅŸöyle derler: "Annem ve babam benimle arkadaÅŸ gibiler. Onlar iyi insanlar. Herkes gibi onların da yanlışları var, ama ben onları öyle de seviyorum."

Sonuç olarak, anne-babalar çocuklarını seviyorlarsa onların daha mutlu, daha saygılı, daha sorumlu, daha dürüst olmalarına ve olgunlaÅŸmalarına nasıl yardım edeceklerini öÄŸrenmek zorundadırlar.

Türkiye'de son yıllarda, anne-baba eÄŸitimi konusunda kurslar düzenlenmekte, seminerler verilmekte, kitap ve makaleler yazılmaktadır. Hattâ bu gaye ile vakıf ve dernekler kurulmaktadır. Ä°nanç sistemimiz ve kültürümüzde de çocuklara nasıl davranılacağı konusunda zengin güzel örnekler vardır. Bu imkânları deÄŸerlendirerek mükemmel ebeveyn olmak, her anne-babanın elindedir.

 Prof.Dr. Harun AVCI