gg arrow Matematik makaleleri arrow Erken çocuklukta sezgisel düşünme ve matematik
Erken çocuklukta sezgisel düşünme ve matematik Yazdır E-Posta
İçerik İndeksi
Erken çocuklukta sezgisel düşünme ve matematik
Beynin İşlevsel Yapısı ve Sezgisel Dusunme
Sezgisel Dusunmenin Onemi
Sezgisel Dusunmenin Olumsuz Etkileri Neler Olabilir?
Sezgisel Dusunme Egitim Ortamlarında Ne Kadar Desteklenmektedir?
Erken Cocukluk Doneminde Sezgisel Dusunmenin Yeri
Sonuc ve Oneriler
Kaynaklar

Beynin Ä°ÅŸlevsel Yapısı ve Sezgisel DüÅŸünme
Bazı araÅŸtırmacılar bilgiyi rasyonel ve sezgisel olmak üzere ikiye ayırır. Rasyonel (akla dayanan) bilgi sözeldir ve sistematiktir, bilimsel düÅŸünme ise temelde rasyoneldir. Rasyonel bilgi sol yarımkürede oluÅŸur. Sezgisel bilgi ise sözel olmayan, ani algılamalardır ve saÄŸ yarımkürede oluÅŸur (Harlan, 1992; Healy,1997; Mishove,1995; Gagatsis ve Patronis,1990; Kolb,1984; Gardner,1983).

SaÄŸ beyin sezgisel düÅŸünmeyi organize ettiÄŸi gibi aynı zamanda tümdengelim tarzda düÅŸünmeyi, sentezci düÅŸünmeyi de organize eder. YoÄŸun olarak saÄŸ beyni tarafından yönetilenler herhangi bir olguya bütünsel yaklaşır, parçaları bütünmüÅŸ gibi algılarlar.Detaylarla ilgilenmedikleri için de önemli olguları kaçırabilirler ve bu nedenle problem çözmede zorlanabilirler. Ayrıntıları düÅŸünmeyi gerektiren durumlarda, özellikle ezberciliÄŸi ve ayrıntıları vurgulayan geleneksel eÄŸitim düzeninde baÅŸarılı olamazlar.

Çabuk sonuca gitmeyi gerektiren iÅŸlerde iÅŸ bitirici özelliÄŸi ile puan toplarlar. Sezgisel düÅŸünen birey hipotezlere hemen yaklaÅŸarak, fikir kombinasyonlarını ÅŸans eseri bulabilir ancak her zaman sezgisel sıçramalar doÄŸru sonuçlara götürmez. Hızlı bir düÅŸünsel iÅŸlem olduÄŸu için hata yapma olasılığı yüksektir ve bu açıdan sistematik, bilimsel yollar kullanılarak kontrol edilmesi gerekir. Buna karşılık sol beyin okuma, konuÅŸma, dil ile ilgili anlama ve organizasyonları gerçekleÅŸtirir. YoÄŸun olarak sol beyni tarafından yönetilenler, tümevarım tarzda düÅŸünmeyi tercih ederler.Parçalar ve ayrıntılarla ilgilenirler. Bütünün parçalarını kolayca algılarlar ve bütünü parçalarına ayırabilirler.DüÅŸünürken daha yavaÅŸtırlar, fakat daha dikkatlidirler.

Bu nedenle de daha az yanlış yaparlar. Detaylara dikkatini çok iyi verdikleri için çok baÅŸarılı organizasyonlar yaparlar. Dikkatlerini bütüne vermeyi gerektiren durumlarda baÅŸarılı olamazlar çünkü ayrıntılarla uÄŸraşırken ana temayı kaçırırlar.
Yukarıda anlatılanlar bireyleri düÅŸünme becerileri açısından, ÅŸu veya bu kefeye koyduÄŸumuz anlamına gelmemelidir. Beyin bir görevi yerine getirirken, o görevin özelliÄŸine göre saÄŸ veya sol yarı küreyi ağırlıklı olarak kullandığını deneyler göstermiÅŸtir.

Ancak görevi üstlenen yarım küre diÄŸer yarım küreyle iletiÅŸim halindedir ve bir bütün olarak çalışma eÄŸilimindedir. Healy (1997) “Çocuklar beynin bütünüyle öÄŸrenir ve beyin, iÅŸbirliÄŸini çatışmaya tercih eder” der. Bu nedenle bireyin sezgisel düÅŸündüÄŸünde sol yarım kürenin devre dışı kaldığını söyleyemeyiz. Önemli olan ve istenen bireyin beynin her iki yarım küresini birlikte, etkin bir ÅŸekilde kullanabilmesi ve her ikisi arasında gerekli baÄŸlantıları kurabilmesidir.
DüÅŸünme tarzları ve beynin lokalizasyonları iliÅŸkisi ışığında uzmanlar Matematik öÄŸrenmede de iki tip kiÅŸilikten bahsederler: Birincisi, sol beyin tarafından yönetilenler. Bu kiÅŸiler akılcı-mantıksal düÅŸünme tarzına baÄŸlı oldukları için bir tek metoda ve adım adım izlenecek çözüm basamaklarına konsantre olarak problemi çözerler. Hesaplamalarda kağıt kalem kullanmayı tercih ederler.

Sonuca ulaÅŸtıktan sonra ise saÄŸlama iÅŸlemi yapmaktan hoÅŸlanmazlar. Nitelik ve nicelikle ilgili iÅŸlemlerde iyidirler. Sayma, toplama, çarpma gibi iÅŸlemler gerektiren hesaplamalarda gerekli iÅŸlem sıralarını takip etmede baÅŸarılıdırlar. SaÄŸ beyin tarafından yönetilenler ise, problemlere bütünsel bakarlar ve çözüme bütünsel yaklaşırlar. Tahmini cevaplara ulaÅŸtıracak yolları denemeyi, akıldan hesaplamalar yapmayı, problemlerde aynı sonuca ulaÅŸtırabilecek çeÅŸitli metotlara esnek bir ÅŸekilde yaklaÅŸmayı tercih ederler. Sezgisel düÅŸünenler ise saÄŸlamalardan zevk alırlar, bir cevap bulduktan sonra da geriye dönüÅŸ yaparak farklı yolları denerler. Gerçek yaÅŸam problemlerinin çözümünde yaratıcı ve hızlıdırlar (Dickson, Brown ve Gibson,1984).



<Önceki   Sonraki>
MATEMATİKÇİ PULU
HÄ°PERBOLÄ°K UZAY
FOTO MATEMATÄ°K
C.Sequin Galeri
MATEMATİK AFİŞİ
G.W.Hart galeri
KARÄ°KATÃœR
M.C.Escher galeri
MATEMATÄ°K KÄ°TABI
MATEMATÄ°K FÄ°LMÄ°