Geometri makaleleri arrow EÄŸitim makaleleri arrow  Dil Hakimiyeti Ve Kelimelerin Gücü
Dil Hakimiyeti Ve Kelimelerin Gücü Yazdır E-Posta

Dil Hakimiyeti Ve Kelimelerin Gücü

 

Hiç ÅŸüphe yok ki, sözde sihirleyen müessir olan bir kuvvet vardır.” (Buhari, Nikah,47 VI/137)

Dil hakimiyeti, kullanmasını bilen için mükemmel bir servettir. Muhataplarını uzun uzun düÅŸünmeye mecbur eden, aÄŸlatan, tekrar be tekrar dinleten, düÅŸüncelerini deÄŸiÅŸtiren, onların gönüllerinde, vicdanlarında taht kuran veya nefret uyandıran dildir. Rabbimiz; “Onlara, içlerine iÅŸleyecek, ruhlarına tesir edecek ÅŸekilde beliÄŸ söz söyle.” (Nisa, 63) buyurarak tesirli sözün söylenme ÅŸeklini de belirtmektedir.

Otuz üç yıldan fazla Harvard Üniversitesinin rektörlüÄŸünü yapan Dr. Charles Elliot diyor ki; “Her insanın eÄŸitim ve öÄŸreniminde kazanması gereken bir husus, ana dilini dos- doÄŸru kullanmak ve onu güzel konuÅŸmaktır.” Evet bu hedefi gerçekleÅŸtirmenin yolu, güzel yazılar okumak, ezberlemek ve onları tekrarlamaktır. Okunanlar ve konuÅŸulanlar hele bir de samimiyet yüklü ise, uhrevi esintileri kucak kucak size sunuyorsa, ebedi hayatı kazandırmaya ma’tuf ise kazanacağı deÄŸer birden bine çıkar.

Ä°nsanlarla temaslarımızda ne dediÄŸimiz ve nasıl söylediÄŸimiz çok önemlidir. Ä°nsanların çoÄŸu bizi söyleyiÅŸ tarzımızla yargılar. Ä°nsanın ana diline hakimiyeti bir meziyettir.

Dilin zenginliÄŸi, edebiyat üstadlarının eserlerini tahlil etmekle ve geniÅŸ bir çevreye sahip olmakla gerçekleÅŸebilir.

Dil hakimiyetine sahip olmayanların okuduklarını anlamadıkları, daha kötüsü ters anladıkları ve ters anlaşıldıkları; okullardaki dehÅŸet verici baÅŸarısızlığın bilhassa dil yetersizliÄŸinden kaynaklandığı bir çok araÅŸtırmayla tesbit edilmiÅŸtir.

Kelimesiz düÅŸünmek imkansız olduÄŸu ve kelime bilgisi düÅŸünce ve zekayı geliÅŸtirdiÄŸinden dolayı medeni dünya, kelimelerdeki bu muazzam kuvveti geniÅŸ ölçüde tecrübeye giriÅŸmiÅŸtir.

Amerikan liselerinden birinde iki sınıf üzerinde bir tecrübe yapılıyor. Bu iki sınıfa devam eden talebelerin yaÅŸları ve muhitleri birbirinin tıpatıp aynı. Sınıflardan biri, o okulda öÄŸretilen normal dersleri alıyor. Öteki sınıf, ilave olarak kelime öÄŸretimi yapan hususi bir kurs görüyor. Muayyen devrenin sonunda bahsettiÄŸimiz ikinci sınıfın yalnız Ä°ngilizce dersinde deÄŸil matematik ve fen dersleri dahil, bütün derslerde öteki sınıf öÄŸrencilerinden daha yüksek notlar aldığı görülüyor.

Chicago ‘daki Illinois Üniversitesi Ä°ngilizce profesörlerinden Dr. William D. Templeman da bu üniversitede yapılan hayret verici bir keÅŸiften bahsediyor.

Üniversitedeki bütün birinci sınıf talebeleri çeÅŸitli kabiliyet ve zeka testlerine tabi tutuluyorlar. Bunlardan bir tanesi de 29 kelimelik bir vokabüler* testidir. Bir yıl sonra üniversite idaresi, bu testlerden herhangi birini, talebelerin istikbaldeki ders durumları hakkında bir fikir verip vermediÄŸini anlamak istiyor. Hayret edilecek kadar kısa olan 29 kelimelik vokabüler testinin talebelerin bütün derslerindeki yıllık not ortalamalarını önceden en iyi haber veren bir ölçü olduÄŸu meydana çıkıyor. Bu neticeye bakarak Dr. Templeman ÅŸöyle diyor:

“Analar, babalar, hocalar, mektep müdürleri, çocuÄŸunuzun üniversitede baÅŸarılı olmasını istiyorsanız, kelime bilgilerine dikkat ediniz.”

Stevens Teknoloji Enstitüsü araÅŸtırmacılarından Prof. Dr. Johnson O’connor, iÅŸletmecilik sahasında idare amiri olmak üzere ders gören 100 gence vokabüler testi yapıyor. BeÅŸ yıl sonra yapılan kontrolde test puanlan yukarı olan % 10’a dahil gençlerin hepsinin -istisnasız- idare amirliklerine yükseldiÄŸini, belli bir puanı aÅŸamayan % 25 ‘e dahil gençlerden ise bir tanesinin dahi idare amiri olamadığını gösteriyor.

Asırlarca önce mümtaz bir ÅŸahsiyet; “Söz vardır ki, sihir gibi hüküm icra eder, etrafı büyüler. Söz de vardır ihtiva ettiÄŸi parlaklığıyla karanlıkları aydınlatır, yüreklere kuvvet verir” diyerek, insan üzerinde lisanın ve ifade tarzının müthiÅŸ tesirini anlatır. Halk tasavvuf ÅŸairi Yunus Emre’de aynı mevzuda:

“Söz ola kese savaşı

Söz ola kestire başı

Söz ola aÄŸulu aşı

YaÄŸ ile bal ede bir söz”


dörtlüÄŸü ile sözün gücünü vurgular.

Gerçi insanın aÄŸzından çıkan bir sözün fizik kuvveti bir beygir kuvvetinin milyonda birinin binde biri olarak hesap edilmiÅŸtir. Ama bazen bir sözün içtimai kuvveti, yeri yerinden oynatabilecek mahiyettedir.

Maksim Gorki, fırıncı çıraklığı yıllarında, Tolstoy’un bir hikayesini okurken öylesine kendinden geçer ki, acaba kağıdın içinde büyülü bir ÅŸey mi var diye havaya kaldırır bakar. Tabii beyaz sayfa üzerin siyah harflerden baÅŸka bir ÅŸey göremez. Evet, o saf fırıncı çırağını ve bütün okuyucuları büyüleyen ÅŸey, o sözlerin sihirli tesiridir.

Bu gün kapitalist sistemle ayakta durmaya çalışan ülkelerde, lisanın sihriyle reklam sektörü çok canlanmış ve rek1am sahiplerine servetler kazandırmıştır. Bazen yerinde kullanılmış tek bir söz bir firmaya milyonlar kazandırabiliyor.

Ünlü düÅŸünür Hoffman lisan hakimiyetinin hitabete verdiÄŸi kuvvet hakkında ÅŸöyle diyor: “Ä°yi hatipler, herkesten fazla okuyanlardır ve onlar bu sayede,farkına bile varmadan kendilerini ifadeye yarayan birçok fikirleri ve kelimeleri benimserler ve büyük yazarların zevki ve üslubu, bunları etkiler.”

Bir devre ismini veren ve kullandığı dille yeni bir çığır açan W. Shakespeare yirmi bin kelime kullanmıştır. Onun bu üstünlüÄŸü kullandığı dile hakimiyeti ve çeÅŸitliliÄŸinden gelmektedir. Bilinmektedir ki, kelimeler fikir paletinin renkleridir. Kelimelerin bolluÄŸu fikir zenginliÄŸini netice verir.

Büyük ÅŸahsiyetler diye anılan zatların ne kadar geniÅŸ kelime hazinesine sahip oldukları inkar edilemeyecek bir hakikattir. Dile hakimiyetleri de bu zengin hazineye sahip olmalarındandır. Bu, onları söz ustası yapar. Lisan hakimiyetine sahip olan bu ÅŸahsiyetler büyük bir tesir gücüne de sahiptirler.

Allah kelamı Kur’an-ı Kerim, her ÅŸeyden önce bir belagat mucizesidir. Onun böyle olması, ahir zamanda ilmin yanı sıra dilin kazanacağı deÄŸere bir iÅŸarettir. Öyle ki, bir kelime birkaç top güllesinden daha fazla tesise sahip olacaktır- Kur’an-ı Kerim’in asrımızdaki tefsiri, hatta ‘tenzil” mahiyetindeki Nur Risaleleri’nin nasıl bir dil ÅŸaheseri olduÄŸu da ortadadır. Kur’an, hadisler ve ÅŸahsiyetler Risaleler eÅŸsiz dil kaynakları olarak her ‘susuz’u kandıracak özelliktedirler. Bunları çok okumakla kazanılacak dil zenginliÄŸinin lisana kazandıracağı izaha muhtaç olmayan apaçık bir hakikattir. Kur’an’dan kaynaklanan dil üstadlarımız; Sekkaki, ZemahÅŸeri, Beyzavi, Fahreddin Razı ve Fuzuli’den N. Fazıl’a ÅŸairlerimiz ve Bediüzzaman’a kadar söz ve belagat dahilerimiz batıda emsallerini fersah fersah geride bırakmış yıldızlar olarak semamızı süslemektedirler.

 Ahmet Asar

<Önceki   Sonraki>
MATEMATİKÇİ PULU
HÄ°PERBOLÄ°K UZAY
FOTO MATEMATÄ°K
C.Sequin Galeri
MATEMATİK AFİŞİ
G.W.Hart galeri
KARÄ°KATÃœR
M.C.Escher galeri
MATEMATÄ°K KÄ°TABI
MATEMATÄ°K FÄ°LMÄ°