Benim söylemek istediÄŸim insanların (sinema ve basının da) olaylara yaklaşım biçimi.. Neredeyse tüm ekonomiyi ve bir anlamda yaÅŸamı deÄŸiÅŸtiren ünlü oyun teorisinin bir sarışını kapma yarışı imiÅŸ gibi aktarılması.. 

Bugünlerde Oscar ödüllerini toplaması beklenen 'Akıl Oyunları' filmine gidenler hep aynı sahneyi anlatıyorlar.

BeÅŸ matematik öÄŸrencisi okulun kantininde otururken içeri güzel bir sarışın giriyor. Hepsi bakışlarını genç kıza çeviriyorlar. Bunun üzerine filmin kahramanı, sonradan Nobel Ödülü kazanacak olan dahi matematikçi John Forbes Nash Jr. 'Beni dinleyin' diyerek arkadaÅŸlarını uyarıyor.

Ve sonradan bulacağı oyun teorisine dayalı bir öneride bulunuyor:

- Hepiniz bu kızı masaya getirebilmek için harekete geçmek istiyorsunuz. Oysa kız bizim bu ilgimizi görünce şımaracak ve kendisini naza çekecek. EÄŸer biz onunla ilgilenmiyormuÅŸ gibi yaparsak, kendine olan güveni azalacak, belki o bizimle ilgilenmek isteyecek.

Ben filmi görmediÄŸim için sonucun ne olduÄŸunu bilmiyorum. Ancak filme kaynak oluÅŸturan kitapta ('Akıl Oyunları', Yazan: Sylvia Nasar, Altın Kitaplar, Mart 2002) böyle bir sahne yok. Olup olmadığı da önemli deÄŸil zaten. Benim söylemek istediÄŸim insanların (sinema ve basının da) olaylara yaklaşım biçimi.. Neredeyse tüm ekonomiyi ve bir anlamda yaÅŸamı deÄŸiÅŸtiren ünlü oyun teorisinin bir sarışını kapma yarışı imiÅŸ gibi aktarılması..



Kitapta Nash Jr.'un yaÅŸamı anlatılırken, asıl üzerinde durulan baÅŸka bir ÅŸey var:

Bir bilim dalına ilgi duyan öÄŸrencilerin peÅŸine düÅŸen ve ABD'deki hızlı geliÅŸmenin motoru durumundaki Amerikan eÄŸitim sistemi..

Lise öÄŸrencisi Nash, ABD'nin ünlü üniversiteleri kendisine kanca attığı zaman henüz bir dahi olduÄŸuna dair en ufak bir iÅŸaret dahi vermiÅŸ deÄŸil.

Tersine derslerine ilgisiz, aklı bir karış havada, arkadaÅŸları ile iyi geçinemeyen, birçok derste baÅŸarısız bir öÄŸrenci..

Ne var ki, matematik dersine karşı sıradışı bir yaklaşımı var. Problemleri ders kitaplarında gösterilen yollardan deÄŸil, farklı yöntemlerle çözmeye çalışıyor.

Başarıyor mu? O sırada hayır..



Ancak bu ufak fark, sistemi harekete geçirmeye yetiyor. Ve öÄŸrencinin içinde bir cevher olup olmadığının araÅŸtırılması için verilen uÄŸraÅŸ akıllara durgunluk veriyor.

Nash'ın durumu ilkokuldan itibaren öÄŸretmenleri tarafından üst makamlara rapor ediliyor. Böylece öÄŸrenci bir okuldan diÄŸerine giderken sistem uyarılıyor.

Sıra Üniversite eÄŸitimine geldiÄŸinde MIT, Harvard ve Princeton gibi ünlü okullar, henüz ne idüÄŸü belirsiz öÄŸrenciyi kapmak için adeta bir yarış baÅŸlatıyorlar.

Sonunda Nash, Princeton'u yeÄŸlediÄŸinde orada bulunan ve herbiri kendi alanında dahi sayılan ünlü matematikçi ve fizikçiler, bu 'soÄŸuk' görünüÅŸlü öÄŸrenciye nasıl sıcaklık gösteriyorlar.

Öyle ki, Sylvia Nasar'ın Akıl Oyunları, dahi olması olasılığı olan bir gencin, Amerikan sistemi içinde farkedilmemesinin olanaksızlığını anlatan bir kitap adeta...

Oysa filmdeki sahnenin aksine Nash Jr. hatunlar konusunda fazla başarılı ola-mıyor.

20 Mart 2002

Kaynak: AkÅŸam