mm arrow Geometri makaleleri arrow Ã–klid'i (ve kitabını) nasıl bilirdiniz
Öklid'i (ve kitabını) nasıl bilirdiniz Yazdır E-Posta
İçerik İndeksi
Öklid'i (ve kitabını) nasıl bilirdiniz
Kitabının zamanımıza gelmesi ve diger kitapları
Aksiyom, postula, teoremi bulmuÅŸ
Yunan matematiÄŸinde standart
Takipcisi Clavius
Oklid dışı geometri kuruldu

Euclid’in “Elemanlar”ının Euclid zamanından beri hayatta kalması gerçekten muhteÅŸem bir hikayedir. Bizim Euclid’in eserlerine ulaÅŸmamız altı parça halinde ve resim ve ÅŸekilleri olan yazıların 1906/1908 yılları arasında Elephantine adasında bulunmasıyla olmuÅŸtur.

Bu yazılar eskidir, Plato’nun ölümünden 100 yıl kadar önce. Elemanların ikinci parçası ise M.Ö 75-125 yılları arasında ortaya çıkmıştır. Binden fazla baskı yapan “Elemanlar”  ilk baskısı olan 1482 yılından beri devam etmektedir. Bu eserlerin baskılarının bazı yazınsal deÄŸiÅŸikliklere uÄŸradığı tartışılır. Geometrik sebeplerin, teoremlerin ve metotların 19. yüzyıla kadar kullanılan birincil kaynağı olmuÅŸtur. Bazen “Elemanların” batı dünyasında en çok çevirisi yapılan ve basılan kitap olduÄŸu söylenir. Euclid’in bunun dışında günümüze kalan kitapları da vardır.

Bunların da çevirileri yapılmaktadır. Bunları ÅŸöyle sıralayabiliriz:

  • Data adlı kitabında ÅŸekillerin özelliklerine bakılmış ve tümdengelim yöntemiyle diÄŸer özellikleri bulunmuÅŸtur. Bölme kısmında ise bir ÅŸekli istenilen oranda ikiye bölme anlatılmıştır.
  • Optik ise eski Yunanda ilk defa perspektif alanında yapılan çalışmadır.
  • Phaenomena ise matematiksel astronomiye giriÅŸ alanında yazılmış bir kitaptır. Bu kitapta yıldızların çeÅŸitli zamanlardaki pozisyonlarından bahsedilmektedir. Ayrıca yıldızların doÄŸuÅŸ ve batış zamanları da belirtilmiÅŸtir.

Euclid’in ÅŸu kitapları ise tamamen kayıptır.:

  • Yüzey locisi(2 kitap),
  • Porisms (3 kitap, 171 teorem ve 38 lemma),
  • konikler (4 kitap),
  • müziÄŸin elemanları.

 

Elemanlara sonradan iki kitap daha eklenmiÅŸtir ve bunları Öklid’in yazmadığı tahmin edilmektedir.

  • XIV. kitapta bir küre içine çizilen düzgün üç boyutluların mukayesesi yapılmıştır ve bu kitabın Hypsicles (M.Ö. 2. yüzyılın ikinci yarısı) tarafından Apollonius'dan etkilenerek yazıldığı sanılmaktadır.
  • XV. kitapta ise düzgün üç boyutluların birbiri içine nasıl çizileceÄŸi ve açı ve kenar hesaplarının nasıl yapılacağı incelenmiÅŸtir. Bu kitabın Miletli Isidore (532) tarafından yazıldığı düÅŸünülmektedir.



<Önceki
MATEMATİKÇİ PULU
HÄ°PERBOLÄ°K UZAY
FOTO MATEMATÄ°K
C.Sequin Galeri
MATEMATİK AFİŞİ
G.W.Hart galeri
KARÄ°KATÃœR
M.C.Escher galeri
MATEMATÄ°K KÄ°TABI
MATEMATÄ°K FÄ°LMÄ°