Dünkü yazımda ('Ä°lkel Bir Toplum') sözünü ettiÄŸim Yanomamö'ler üç matematik kavramına sahipler:

Bir, iki ve ikiden fazla... 

Matematik tarihi bu anlayışın her toplumda aynı ÅŸekilde baÅŸladığını ileri sürüyor. Uygarlık ilerledikçe, insanlar el parmaklarından baÅŸlayarak sayıları çoÄŸaltıyorlar. Ayak parmaklarını, dirseklerini, diz kapaklarını, kulaklarını, gözlerini vs. mihenk taÅŸları alarak diÄŸer sayıları da buluyorlar.

ÖrneÄŸin bugün kullandığımız 'on'lu sistemin ortaya çıkışının insanın el parmaklarının sayısından kaynaklandığı biliniyor.

Bazı uluslararası matematik otoriteleri, bu iddiaya hala süregelen bir kanıt olarak Türkçedeki 'elli' sayısını örnek gösteriyorlar. BeÅŸ'in (eldeki parmak sayısı) on katı 'elli' oluyor.

Demek istediÄŸim matematik, tarihin çeÅŸitli dönemlerinde deÄŸiÅŸen bir kavram. ÖrneÄŸin Mayalar bugün kullanılmayan 20'lik sistemle (el ve ayak parmakları sayısı toplamı) çok geliÅŸmiÅŸ matematik hesaplarının içinden çıkmışlar, hatta doÄŸruluÄŸu ancak 20. yüzyılda saptanan uzay bilgilerine ulaÅŸmışlardı.

Bunları bana yeniden hatırlatan, dün AKÅžAM'da yayınlanan 'Zengin oluyoruz' haberiydi.

Eski maliye bakanlarından Dr. Ekrem Pakdemirli Türkiye Tekstil Sanayii Ä°ÅŸverenleri Sendikası'nda (TÜTÄ°ES) iÅŸe baÅŸlayınca milli gelir hesaplarını deÄŸiÅŸtiren bir proje üzerinde çalışmaya baÅŸlamıştı.

Özetle: Gayri Safi Milli Hasılada (GSYÄ°H) bir deÄŸiÅŸiklik olmadığı halde (239 milyar dolar) kiÅŸi başına milli geliri arttırmayı planlıyordu.

* * *


Olur mu ? Åžu andaki milli gelirimize göre olmaz gibi görünüyor ama matematik bu...

Gelirinizi arttıramıyorsanız, hesabı değiştirirsiniz olur, biter.

GSYÄ°H 239 milyar dolar olduÄŸuna göre, bunu yaklaşık nüfusumuza (70 milyon) bölerseniz, kiÅŸi başına yaklaşık 3500 dolar düÅŸtüÄŸünü görürsünüz.

Ancak iÅŸin içine baÅŸka sayıları katarsanız (ayrıntıları dünkü gazetede vardı) geliri pekala 5 bin dolara çıkarabilirsiniz. 'Türkiye ucuz ülke, emek ucuz, sebze-meyve bol..' derseniz 'satın alma gücü' paritesiyle rakamı 10 bin doların bile üstüne çıkarabilirsiniz.

* * *


Ekrem Pakdemirli de böyle yapıyor zaten.

Bize seslenerek 'Sizin durumunuzda bir deÄŸiÅŸiklik olmayacak ama..' diyor ve ülkenin dünya ekonomisindeki yerinin deÄŸiÅŸeceÄŸini ileri sürüyor.

'Benim durumum değişmeyecekse, ben ne anlarım bu hesaptan ?' diyorsanız, anlamanız gerekmiyor.

Çünkü sizin cebinize zaten 3500 doların girdiÄŸi yok. Onun hesabı da aÅŸağı yukarı ÅŸöyle yapılıyor:

Misal; Rahmi Koç'un geliri ile sizin geliriniz toplanıyor, ikiye bölünüyor. Ortaya çıkan rakam için 'Ä°ÅŸte senin gelirin bu...' deniyor.

Ä°tiraz ediyor musunuz ?

Pakdemirli'nin yaptığı da buna benzer bir hesap...

Bizim matematik anlayışımız şu:

Hesabını bilmiyorsan, hesabı ona göre yapacaksın !

25 Nisan 2004

Kaynak : AkÅŸam