header image
Matematik Haberleri ArÅŸivi arrow Matematik haberleri arrow Matematik herkese lâzımdır AkÅŸam 2007
Matematik herkese lâzımdır AkÅŸam 2007 Yazdır E-Posta

Okullarda matematik ya da geometrinin ne gereÄŸi var, 4 iÅŸlem öÄŸrensin yeter (para saymak için) diyenlerdenseniz bu paragrafı sevmeyeceksiniz. Ä°leride lazım olmayacak konulara kafa yorulmaması gereÄŸi, okullar ve eÄŸitim sistemi hakkındaki her tartışmada en az bir kere gündeme gelir. "Ä°leride nasıl olsa Hıristiyan olacak, ÅŸimdiden Müslümanlık öÄŸrenmesin" dercesine bir hafızlama mantığını taşıyan bu görünüÅŸte liberal itiraz, matematiÄŸin (ya da öÄŸrenilen her ÅŸeyin) bir iÅŸe yaraması gerektiÄŸini varsayıyor. 

Bu hiperrasyonel bakış açısı (hiperrasyonel ne demek? www.yankiyazgan.com da eski yazılara bkz) hayatın tadını tuzunu kaçırmakla kalmıyor; matematiÄŸin üniversite giriÅŸ sınavında iyi puan tutturmak dışında bir iÅŸe yaradığını da gözden kaçırıyor.

MatematiÄŸin en keyifli konularından birisi belirsizlikleri anlamamıza yardımcı olan olasılık hesaplarıdır. Tehlikenin, riskin nereden geldiÄŸini kestirmeye yarayan bu hesapları doÄŸru yapsak, yapsalar, ABD'nin toplumun saÄŸlığını korumak, ölümleri azaltmak, yaÅŸamı uzatmak için önceliÄŸi sadece terör olur muydu? Ne dediÄŸimin tam anlaşılmadığının farkındayım. Önce 2001'de ABD'deki ölüm sebeplerinden birkaçını bir sayayım:

Kalp hastalıkları, 700,000 kiÅŸi. Kanser, 400,000 kiÅŸi, trafik kazaları 50,000 kiÅŸi, intiharlar 30,000 kiÅŸiler, cinayetler 17,000 kiÅŸi... ve terör: 2,900 kiÅŸi (ikiz kulelerdeki ölümler neredeyse hepsi)

Hal böyle olunca, en çok ölüme sebep olan sorunlardan uÄŸraÅŸmaya baÅŸlasalar daha rasyonel olmaz mı? Tanımı kendinden menkul bir terörle mücadeleye ağırlık verirken hayata öncelik verdiklerini söyleyenleri duyunca, söylenenleri anlamakta zorlanıyorum.

Hayata öncelik vermek, insan hayatını uzatmak, ölümleri azaltmak, cinayetleri, intiharları ve kazalardan, kalp hastalıklarından, kanserden ölümleri azaltmak, hayatın kalitesini yükseltmek dışında anlamlar taşıyorsa, o baÅŸka. O zaman öyle desenize. Ä°nsanların hayatta kalma mücadelesinin önüne insan öldürmenin nasıl geçirildiÄŸini anlamak için "top secret" bir hesap kitap var. Gençlerden "matematik dersine bedenci mi girdi?" diye bir söz duymuÅŸtum, herhalde bu durum için söylendi. Bu lafı söyleyen matematikten "pekiyi", bedenden "zar zor geçer" notu almış birisiydi, bencileyin.

Hesap kitap iÅŸlerine piyasada reklamverenlerin reklam verecekleri yeri nasıl seçtiklerine iliÅŸkin örneklerle devam edeceÄŸim. KöÅŸemin sınırları bu kadar.



GeçmiÅŸ güzeldir

Okan Bayülgen, iki üç yıl önce bir programında konuk olarak sıkıntıdan çatlamış olmama raÄŸmen, söylediklerini dinlemekten hoÅŸlandığım bir "televizyon adamı" (bu yeterli bir tanım deÄŸildir herhalde, ama kendisi öyle dedi). Bu yazıyı yazarken yan göz attığım ekranda, kendisinin (Gece KuÅŸu gibi) eski programlarını özleyenlere, "programı deÄŸil, o günleri, o günlerdeki halinizi özlüyorsunuz," diyor. DoÄŸru. GeçmiÅŸten hatırladıklarımız bugün bize o gün gözüktükleri gibi gözükmezler. Genellikle güzel dönemleri hatırlarız; hatta tatsız dönemlerden hatırladıklarımızdan bile araya sıkışmış tatlı anlar öne çıkar. Zorunlu, bazen isteksizce yaÅŸanan dönemlere, askerlik (yatılı okul, doktorların mecburi hizmeti, hatta cezaevi gibi) bu anlamda bir örnek oluÅŸturabilir: Ahlaya vahlaya gidilen, oflaya poflaya yapılan, kötü ya da tatsız yanları bile ballandıra ballandıra anlatılan.... Hatta baÅŸka bir mevzuya yer bırakmayacak denli keyifli (yanlarıyla) hatırlanan. Herhalde bu da Shakespeare'in bir sözü olsa gerek, "komedi bir zamanlar trajik olandır". Katıldım gitti. Gülebilmek için bekleyebilmek gerek.

09.04.2007

Kaynak: AkÅŸam  

<Önceki   Sonraki>
MATEMATİKÇİ PULU
HÄ°PERBOLÄ°K UZAY
FOTO MATEMATÄ°K
C.Sequin Galeri
MATEMATİK AFİŞİ
G.W.Hart galeri
KARÄ°KATÃœR
M.C.Escher galeri
MATEMATÄ°K KÄ°TABI
MATEMATÄ°K FÄ°LMÄ°