Bu köÅŸede 'Matematik ve delilik' baÅŸlıklı bir yazı yayımlanmıştı. 'Oyun teorisi'ne yaptığı büyük katkılarla Nobel Ekonomi Ödülü kazanan büyük matematikçi John Forbes Nash Jr.'ün hayat hikâyesini anlatırken kullanmıştım bu baÅŸlığı. 

O yazı üstüne bir okurum, yüksek zekâ katsayısına (IQ) sahip insanlar tarafından oluÅŸturulmuÅŸ olan derneklerden birinin
(The Prometheus Society) dergisinde (Gift of Fire) Mart 1995'te çıkmış olan bir yazıyı gönderdi.
Kendisi de o yüksek zekâ derneÄŸinin üyesi olan Grady M. Towers tarafından yazılan
'Dıştakiler' (The Outsiders) baÅŸlıklı yazı, zaten tanımı olmayan delilik kavramıyla ilgili deÄŸil. Daha çok yüksek zekâlı harika çocukları bekleyen tehlikelerle ve bu konuda yapılmış araÅŸtırmalarla ilgili.
* * *
Adı William James Sidis. Zekâ katsayısı 250 ile 300 arasında tahmin ediliyor. Daha 18 aylıkken The New York Times'ı okuyabiliyordu.
Ä°ki yaşındayken kendi kendine Latince öÄŸrendi. Üç yaşında Yunancayı da biliyordu. YetiÅŸkin olduÄŸunda 40'tan fazla dil ve diyalekti konuÅŸabiliyordu.

11 yaşında Harvard'a girmeye hak kazandı. Daha birinci sınıf öÄŸrencisiyken Harvard Matematik Kulübü'nde dört boyutlu nesnelerle ilgili konferans verdi. 16 yaşında akademik eÄŸitimini tamamladı ve tarihte gelmiÅŸ geçmiÅŸ en genç profesör oldu. Ünlü matematikçi ve fizikçi Subrahmanyan Chandrasekhar'dan 20 yıl önce kara deliklerin mümkün olduÄŸunu gösterdi.

GelmiÅŸ geçmiÅŸ bütün harika çocuklar arasında muhtemelen en yüksek zekâya ve kapasiteye
sahip olan oydu. Ama elde ettikten çok kısa bir süre sonra profesörlüÄŸü bıraktı ve geri kalan hayatında bir iÅŸten ötekine girip çıktı.

Harika çocuk olarak öyle acılar çekmiÅŸti ki, hayatının geri kalanında aynı ÅŸeyleri yaÅŸamamak için çok kararlı davrandı. YeteneÄŸini reddetti, matematik hakkında düÅŸünmeyi reddetti, çocukken zekâsını göstermesi için yaptığı her ÅŸeyi yapmayı reddetti.

Bütün Zekâsını tramvay tarifelerine adadı, yaÅŸadığı ÅŸehir olan Boston'un tarihini araÅŸtırdı. Normal bir insan olabilmek için üstün çaba sarf etti ama tümüyle baÅŸarılı da olamadı. 46 yaşında öldüÄŸünde, hayatında seks yapmamıştı. Yaz ya da kış olsun, sürekli yelek giyiyordu. Düzenli olarak yıkanmayı öÄŸrenemedi.
Ünlü yazar Aldous Huxley'in bir zamanlar Sir Isaac Newton için söyledikleri, kolayca onun içinde söylenmiÅŸ kabul edilebilirdi aslında:

"Newton'ın üstün bir zekâ olarak ödemesi gereken bedel, dostluÄŸu, sevgiyi, babalığı becerememesiydi. Ä°nsan olarak büyük bir baÅŸarısızlıktı, bir canavar olaraksa süperdi."
* * *
Türkiye 65 milyon nüfuslu dev bir ülke.

Ä°statistik kanunları, Türkiye'den de, dünya çapında çok sayıda yeteneÄŸin çıkması gerektiÄŸini söylüyor. Etrafımızda, futbolda, müzikte, resimde, matematikte, atletizmde, fizikte doÄŸuÅŸtan gelen üstün yeteneklere sahip, çok sayıda harika çocuÄŸun olması gerek.

Aslında gerçek ÅŸu ki, olması gerek deÄŸil onlar varlar. Ama biz çoÄŸunlukla onların farkına varamıyoruz, vardığımız zaman da onları ne yapacağımızı bilemiyoruz.

Bütün üstün yetenekli harika çocukların yukarıda öyküsünü anlattığım Sidis ile aynı kaderi paylaÅŸması gerekmiyor.
Aramızda yaÅŸadıklarından hiç kuÅŸkumun olmadığı bu harika çocukların önce fark edilmeleri, sonra da olabilecek en uygun biçimde hayata hazırlanmaları gerekiyor.

Ä°ÅŸte bu hazırlık olmadığı zaman yüksek zekâ çocuÄŸu eziyor, bitiriyor ve bir canavar haline getirmese de insan olarak bir baÅŸarısızlık abidesi yapıyor onu.
Haftaya konuya devam edeceÄŸim.

30.12.2001

Kaynak: Radikal