Pisagorcular tek ve çift sayilar arasindaki farktan çok etkilenmisler ve evrendeki her seyi iki katogoriye ayirma noktasina varmislardir.Sag tarafa bagli olan tek sayilar, sinirli, eril, sakin, dogru olan ile isik ve iyilikle ve geometride kare ile irtibatlidir.

Buna karsilik çift sayilar sonsuzun, sinirsizin, (sonsuz sekilde bölünebilir olarak) çesitlinin, sol tarafin, disilin, hareketlinin, egrinin, karanligin, kötünün ve geometride dikdörtgenin sahasina dahildir. Tek ve çift sayilar yoluyla açiklanan bir ile çok arasindaki bu zitlik daha sonralari genellikle mistizmde bir hedef olarak bölünmemis mutlak birlik seklinde vurgulanir.Tek sayilar bu yüzden halk inancinda hatta Tanri-bilimsel akil yürütmelerde bile önemli bir rol oynamistir.

Eflatun için, bütün çift sayilar kötülük alametiydi. Hopper,dogru sekilde söyle ifade eder.”disi sayilar sanki yeterli sekilde hor görülmemislermis gibi, sonsuzluk damgasi da görünüse göre çizgi benzetmesiyle onlara vurulmustur.” Virgil, (numero deus impare guadet) ”Tanri tek sayilardan hoslanir.” der.

Ayni fikir Islam-i gelenekte de sürdürülür ve söyle denir; Süphesiz Tanri tektir ve tek sever. Shakespeare’de söyle ifade eder.”tek sayilarda tanrisallik vardir.” Tek sayilardan hoslanma meyli ayin fiillerinin, dualarin, büyüsel sözcüklerin ve benzerlerinin tek sayilarda tekrarlanmasi adetine yol açmistir.Büyü 3 veya 7 kez yapilir ve bir dua veya “amin” ile biten cümleler üç kere tekrarlanir.

Büyüsel dügümlerde tek sayilarda baglanirdi. Talmud tek sayilarin kullanimi ve çift sayilardan kaçinmak hakkinda çok miktarda örnekle doludur. Günümüzde ise tek sayida çiçek içeren buketler göndermek adettir. Pisagorcular sayilari daha çok geometrik sekillerle irtibatlandirirlardi.3, 6, 10, 15 üçgensel sayilar, 1, 4, 9, 16, 25 karesel sayilar (yani 1, 2, 3, 4, 5’in kareleri).Nokta 1’e , çizgi 2’ye mekan 3’e (çünkü önce üçgende görülür) ve cisim 4’e (4 mekan tarafindan çevrildiginden) aittir. Pisagorcu sistemde en mükemmel sayi 10’dur.

Çünkü ilk dört tam sayinin toplami dir.(1+2+3+4) ve bir eskenar üçgen tarafindan temsil edilebilir.Böylece çokluk 10’da yine teklik haline gelir.Bu sebepten Pisagorcular kozmik düzende kendi sistemleri içine yerlestirmek için 10 göksel cisim kesfetmeye gayret ettiler. Ve onuncunun yoklugunda onu icad ettiler. Aristo (I.Ö.384-322),metafizik ile ilgili ilk kitabinda Pisagorcu sayi gizemciligi hakkinda biraz olsa da elestirsel yazar.Tamamen matematige batmis olarak onlarin, sayi ilkelerini var olan her seyin ilkesi olarak varsaydiklarini ifade eder.
Matematikte oldugu gibi sayilar, tabiatiyla ilk nesnedir.Pisagorcular sayilarda var olan ve olacak olacak seylerin bir çok benzerliklerini teshis etmeyi düsündüler.Ates, hava, su, toprak unsurlari gibi; Onlar ayrica müzik notalarinin sayilara göre sekillendirilmis olarak görünmesi gibi sayilarinin unsurlarini da var olan her seyin unsurlari olarak degerlendirdiler ve gögün bütün çatisinin ahenk ve sayi olduguna inandilar.Sayilarin belirtisinden birinin de adalet oldugu, bir digerinin ise ruh veya akil oldugu farz edildi.Belirtilerin diger biçimleri zaman ve firsatti ve böylece hiçbir sekilde var olmamis her sey bir yandan sayilarla uyumlar arasindaki, bir yandan da gögün nitelik ve parçalari ile bütün alem arasindaki uygunluklari topladilar ve karsilastirdilar ve atlanmis bir sey varsa suni bir yapistirici sistemde ki her yerde iliskiler saglamak için yardim etti.

Mesala, 10 sayisinin onlara en mükemmel sey ve bunun yaninda bunun yaninda bütün sayilar alanini kucaklar gibi görünmesinin bir sonucu olarak yildiz türünden gökte dolanan 10 cisimde bulunmaliydi.Fakat, görünen sadece 9 cisim varken onlar onuncu bir cisim icat ettiler; görünmez bir karsi-dünya. Aristo tarafindan adalete isaret etmek üzere seçilen sayi 4 tür.Çünkü, es etkenlerin ürünüdür.

Yani ilk kare sayidir.Pisagorcu düsünürler için, bu tür esitlikler kesfetmeye çalistiklari uyum ve güzelligin objektif ölçülerinin dogrulugunu gösterdi. Hayatin ölçülerinin ve her seyi kucaklayan uyumun süregelen arastirmasiyla birlikte Eflatun bile sayilarin Tabiatin gizemlerini çözmek için bazi anahtarlar içerdigini kabul etmisti.

Pisagorcu ve Eflatuncu fikirler Yeni Eflatunculuga ve Gnostik sistemlere nakloldu ve sayi mistizmine yol açti. Kurdugu Yeni Eflatuncu sistemi, üç dindeki mistik akimlari etkileyen Plotin söyle der; ”Sayilar onlar tarafindan tanimlanan objelerden önce var olurlar.Duyu objelerinin farkliligi adeta sayi mefhumunun ruhunu hatirlatir.” Bu düsünce çizgisinde devam ederek Iskenderiyeli Filo, Eski Ahid ve Pisagorcu gelenekteki fikirleri kaynastirdi ve böylece agirlikli olarak sayi mistizmi tarafindan belirlenen Ortaçag Kitab-i Mukaddes yayinlari için esas olusturdu.

Bununla birlikte ortaçag dünyasinda Pisagorcu gelenegin en önemli gelisimi Kabaladir.Kabala yüksek derecede karisik bir sayi mistizmi üzerine kuruludur.Buna göre asli 1 kendini 10 Sefirota böler.Sefirotlar gizemli sekilde birbirleriyle baglantilidir ve onlar arasinda köprü vazifesi Ibrani Alfabesinin 22 harfiyle beraber isgörürler.
En üstteki sefirot, Keter (TAÇ) dir.Onun disinda Hokhmah (HIKMET) ve Binah (AKIL) dallarina ayrilir.Dördüncü sefirot Hesed (ASK) veya Gedullah (AZAMET) diye adlandirilir.Besincisi Gevurak (ADALET) tir.Altincisi Tiferet (GÜZELLIK) ve yedincisi Netsah (ZAFER) bunlara Hod (IHTISAM) sekizinci olarak Yesod (TEMEL) dokuzuncu olarak ve son olarakta Malkhut (HÜKÜMDARLIK ve GERÇEKLIK) eklenir.

Ibrani harfleri sayi olarakta is gördüklerinden sefirotun sekli ve onun türemeleri, evrenin farkli kisimlari arasinda ilginç iliskilere yol açmistir. Ortaçag Hiristiyanligi, gnostik tarikatlar arasinda da ayni gelenegi paylasmistir..Seville’li Isodere’nin yazdigi gibi “ Tolle numeroum omnibus rebus et omnia pereunt “ [ Bütün nesnelerin sayilarini alin hepsi çürüyecektir.]Kitab-i Mukaddes’de her seyin sayi ve ölçü ile düzenlendigini söylemez mi?

Kaynak: Genbilim