mm arrow Matematik makaleleri arrow Bizanslılarda cebir
Bizanslılarda cebir Yazdır E-Posta

Bazı kaynaklar, Bizans'ta ileri bir matematiÄŸin varlığı hakkında geniÅŸ bilgi verirler. Ortalama 1000 yıllık hayatı olan Bizans, matematik tarihinde eski Yunan matematiÄŸini ilerletip geliÅŸtirmesi bakımından pek parlak bir duruma sahip deÄŸildi. Bu devir matematikçileri olarak belirtilen ve aynı zamanda Nikomedya (Ä°zmit), rahibi olan Masimus Planudes (Ä°zmit 1260 - Ä°stanbul 1310), Diofantos' un birinci ve ikinci kitaplarına dair sadece tefsir yazabilmiÅŸtir. M. Planudes'in en çok bahsedilen eseri, 1300 yılında yazdığı Hint Hesabı'dır. Planudes bu eserinde, karekök alma kuralını Diafantos'un eserini esas alarak Hint metodunu tatbik etmiÅŸti. 

14. yüzyılın ikinci yarısından itibaren, 15. yüzyılın ilk yarısına kadar (Ä°stanbul'un fethi yıllarına kadar), Bizans matematiÄŸinde bilim tarihinde isim bırakmış matematikçilere rastlanılmaz. Bu tarihlerde, siyasal olaylar yüzünden, bilim ihmal edilmiÅŸtir. Bu tarihlerin ilginç bir olayı, Ä°stanbul'da gizli kalmış özel kiÅŸisel kitaplıkların dışında, elyazması ne kadar eser varsa Ä°talya'ya götürülmüÅŸtür. Ä°stanbul'da el yazmalarına ait hiç bir eser bırakmamışlardır. Givanni Aurispa'nin (1369-1460) Bizans'tan Venedik'e 238 el yazması eser götürdüÄŸü tarihi bir olay olarak bilinmektedir.

Bizans matematiÄŸinin durumunu, ayrıntılarıyla incelemiÅŸ olan Hamit Dilgan, Matematik Tarih ve Tekamülüne Bir Bakış adlı eserinde ÅŸöyle yazar: "Bizans'ta tam anlamıyla büyük matematikçi yetiÅŸmemiÅŸtir. Bir çoÄŸunun eserleri (birkaçı müstesna) mütevazi ve basittir, hatta bazılarının eserlerindeki problemlerin, yazarları tarafından anlaşılamadığı seziliyor. Bütün bu hususlar, Eski Yunan dehasının gerilemiÅŸ ve tükenmiÅŸ olduÄŸuna canlı birer örnek teÅŸkil eder. Åžu kadar var ki, Bizans matematiÄŸi, aynı devrelerdeki Roma matematiÄŸinden çok daha ileri bir durumda olmakla beraber, DoÄŸu Ä°slam Dünyası MatematiÄŸine nazaran çok geri kalmıştı."

Kaynak: Genbilim 

<Önceki   Sonraki>
MATEMATİKÇİ PULU
HÄ°PERBOLÄ°K UZAY
FOTO MATEMATÄ°K
C.Sequin Galeri
MATEMATİK AFİŞİ
G.W.Hart galeri
KARÄ°KATÃœR
M.C.Escher galeri
MATEMATÄ°K KÄ°TABI
MATEMATÄ°K FÄ°LMÄ°