100’LÜK NOT SÄ°STEMÄ° ÜZERÄ°NE AÇIKLAMALARI

Yeni not notlandırma sistemi (100’lük sistem) ile öÄŸrencilerin sınıf geçmeleri ile ilgili mevzuat devam etmektedir. Åžöyle ki, öÄŸrencinin herhangi bir dersteki 1. ve 2. dönemlere ait notu, o dönemlere ait yazılı, sözlü ve uygulamalı sınavlarla ve eÄŸer varsa ödev ve projelerden aldığı puanların aritmetik ortalamasının alınmasıyla hesaplanıyordu. Bu yöntem devam edecektir. Bir örnekle açıklayacak olursak, matematik dersinde 1. dönem alınan puanların aritmetik ortalaması 25 olan öÄŸrencinin matematik dersine ait 1. dönem notu “1”dir. Bu öÄŸrencinin 2. dönemde matematikten alacağı puanların aritmetik ortalaması eÄŸer 45 ise, bu öÄŸrencinin matematik dersi için 2. dönem notu da “2” olarak geçecektir. ÖÄŸrencinin yılsonu notu ise eskiden olduÄŸu gibi her iki dönemin notlarının toplamının ikiye bölünmesiyle elde edilen 1.5’in 2’ye tamamlanması ile elde edilen 2 olacaktır.  

100’lük not sistemi ile gelen en önemli yenilik, mezuniyet notu yerine mezuniyet puanının esas alınacak olmasıdır. Böylece öÄŸrencinin derslerinden aldığı 1. ve 2. dönem puanlarının aritmetik ortalaması ile yıl sonu puanı ve ağırlık puanı bulunacak, buradan 3 yıllık liselerde 9., 10. ve 11. sınıflara ait, 4 yıllık liselerde ise 9., 10., 11. ve 12. sınıflara ait yıl sonu baÅŸarı puanlarının aritmetik ortalamasından mezuniyet puanı hesaplanacaktır. 

              Burada belirsizlik olduÄŸu düÅŸünülen konu ÅŸu anda lise son sınıfta okuyan öÄŸrencilerin daha önceki senelerde 5’ lik sisteme göre hesaplanmış yıl sonu notlarının 100’lük sisteme nasıl dönüÅŸtürüleceÄŸidir. Hazırlanan yönetmeliÄŸe geçici bir  madde eklenmiÅŸtir. Bu madde yapılacak olan bu dönüÅŸtürme iÅŸleminin nasıl olacağını açıklamaktadır. ÖSYM daha önceki yıllarda 5’lik sistemdeki notları 10’luk sisteme çevirirken bir formül kullanmıştı. Biz de 5’lik sistemdeki notları 100’lük sisteme dönüÅŸtürürken bu formülü kullanacağız. Böylece öÄŸrencilerin geçen yıllarda alınan notları ve hakları korunacaktır. Herkes 5’lik sisteme göre belirlenmiÅŸ olan baÅŸarı sıralamasındaki yerini muhafaza edecektir. Çünkü aynı formül herkes için kullanılacağından herkesin sırası aynı kalacaktır. ÖSYM BaÅŸkanı Sayın Prof. Dr. Ünal YarımaÄŸan ile yaptığımız görüÅŸme çerçevesinde eski mezunlarının notlarıyla ilgili dönüÅŸtürme iÅŸlemlerinin bir sorun teÅŸkil etmeyeceÄŸi ve bu iÅŸlemlerin hiç kimseyi maÄŸdur etmeden ÖSYM tarafından kolaylıkla yürütülebileceÄŸi konusunda mutabakata varılmıştır.  

                100’lük puan sistemine geçiÅŸle birlikte okul birincilerinin tespiti daha doÄŸru ve kolay bir ÅŸekilde yapılabilecektir. 100’lük sistemde alınan her puan anlamlı olacağı için öÄŸrencilerin 5’lik sistemdeki gibi aldıkları puanla yetinmeleri bir tarafa sürekli daha yüksek puanları almaya çalışacaklardır.  Çünkü 100’lük sistemin gereÄŸi olarak sınıf geçmek bir tarafa alınan her not anlamlı hale gelecektir. Yeni sistemin bu yönüyle öÄŸrencileri daha baÅŸarılı olmaları yolunda ÅŸimdiden güdülemiÅŸ olduÄŸu gözlenmektedir.

5’lik not sisteminde, 85–100=5, 55–69=3, 45–54=2 gibi sayısal aralıklardan yola çıkılarak varılan sonuçlar öÄŸrenci baÅŸarısını belirleyemiyordu. Aynı zamanda bu sistemdeki en küçük not artışı ya da azalışı da toplamda çok büyük farklılıklara neden olmaktaydı. ÖrneÄŸin, 69 alan öÄŸrencinin notu 3; 70 alan öÄŸrencininki ise 4 olarak karneye geçiyordu. Aslında gösterilen performanslar arasındaki farkın çok az olmasına raÄŸmen öÄŸrencilerin 5’lik sisteme dönüÅŸtürülerek elde edilen notları arasındaki fark ise oldukça fazladır. 

               Sınıf geçme yönetmeliÄŸinde yapılan deÄŸiÅŸikliklerden biri de dersin dönem sonu notu tespit edilirken öÄŸretmenin aritmetik ortalamanın bir not fazlasını verebilme takdir hakkının ortadan kaldırılmasıdır. Böylece, öÄŸretmeni rahatlatarak takdir hakkının kullanımından dolayı yıpranmasının önlenmesi, öÄŸrencilerin ve velilerin öÄŸretmenin takdir hakkını kullanırken gerçekçi davranıp davranmadığı hususunda oluÅŸabilecek kuÅŸkularının giderilmesi ve sübjektif olması da mümkün olabilecek bir uygulama kaldırılmış oldu.  

               100’lük not sistemine göre hesaplanacak mezuniyet puanlarının AOÖBP’nin hesaplanmasındaki etkisini ÖSYM baÅŸkanı Sayın YarımaÄŸan ile de görüÅŸtük. Kendisi de 100’lük not sistemi uygulamasının olumlu bir geliÅŸme olduÄŸu yönünde görüÅŸünü belirtti. 

               Yüzlük not sistemi, 5’lik not sistemine göre yükseköÄŸretime geçiÅŸ için kullanılan AOÖBP’larının hesaplanmasında da çok çarpıcı farklılıklar ortaya koymaktadır. 5’lik not sistemine ve 100’lük puan sistemine göre  AOÖBP’larına yansıyan farkı ÅŸu ÅŸekilde örnekleyebiliriz:  

              ÖrneÄŸin, bir okulda iki öÄŸrencinin 5’lik sistemdeki diploma notlarını 5,00 olarak varsayalım. Her iki öÄŸrencinin AOÖBP’si 80,000’dır. Ancak 100’lük sistemde birinci öÄŸrencinin diploma puanı 100, ikinci öÄŸrencininki ise 85 olduÄŸunu varsayarsak  birinci öÄŸrencinin AOÖBP’si 80,000; ikinci öÄŸrencininki ise 76,591 olarak hesaplanmaktadır. Aynı ÅŸekilde 5’lik sistemde diploma notları 2,00 olan iki öÄŸrencinin AOBP’leri 51,087 oluyordu. 100’lük sistemde ise birinci öÄŸrencinin diploma puanı 54,99, ikinci öÄŸrencinin 45,00 ise AOBP’leri birinci öÄŸrenci için 56, 694, ikinci öÄŸrenci için ise 51, 087 olarak hesaplanmaktadır. GörüldüÄŸü gibi fark 4-5 puana kadar çıkmaktadır. 

              Kısaca yapılan deÄŸiÅŸiklikleri özetleyecek olursak, önümüzde iki kulvar var. Bunlardan birisi yıl sonu baÅŸarısının tespiti, diÄŸeri ise diploma puanı ve okul birincilerinin tespitidir. ÖÄŸrencinin yıl sonu baÅŸarısının belirlenmesinde eski yöntem aynen korunmaktadır. ÖrneÄŸin eskiden öÄŸrenci bir dersten notu 24,50 – 24,99 olduÄŸunda 25 olarak deÄŸerlendiriliyordu ve not olarak 1 veriliyordu. Bu hesaplamada bir deÄŸiÅŸiklik olmamıştır. Bu öÄŸrencinin dönem notu yine 1’dir. Ancak dönem puanında bir deÄŸiÅŸiklik yapılmaz. ÖÄŸrencinin dönem puanı 24,50 ise yine 24,50; 24,99 ise yine 24,99 olarak kalacaktır.  

100’lük not sisteminin önümüzdeki yıllarda ilköÄŸretim okullarında da uygulanmaya konması düÅŸünebilir. Böylece OKS kaldırılsın, ama yerine ne koyacağız; sorusunun cevabı da bir ölçüde bulunmuÅŸ olacaktır. 100’lük sisteme göre on binlerce öÄŸrencinin aynı not ortalamasına sahip olması sorunu ortadan kalkmış olacak. Belki aynı okulda aynı ortalamaya sahip iki öÄŸrenci bile olmayacak. Böylece liselere geçiÅŸte, OKS sınavının yerini okul baÅŸarı puanına göre yapılan bir yerleÅŸtirme alabilecektir.

 “ 100’lük puan sistemini, eÄŸitim ve öÄŸretimimizin geliÅŸtirilmesi için son derece iÅŸlevsel bir deÄŸiÅŸim örneÄŸi olarak görmek gerekir. Bu deÄŸiÅŸimin, öÄŸrencileri maÄŸdur etmeden, sistemin akışını tıkamadan daha baÅŸarılı olma yolunda çocuklarımızı teÅŸvik eden, öÄŸretmenlerimizi rahatlatan, üniversiteye giriÅŸte gerçek anlamda adaleti saÄŸlayan bir devrim olduÄŸunu söylemek abartı olmaz. EÄŸitimde uzun zamandır böyle yalın, sessiz, herkesin benimsediÄŸi bir devrim ilk kez gerçekleÅŸmektedir. Bu yönüyle de 100’lük puan sisteminin, eÄŸitimde gerçekleÅŸtirilmeye çalışılan çoÄŸu kez de nesnel sonuçlar getirmeyen ve bir karmaÅŸa yaratan deÄŸiÅŸim projeleri için de örnek teÅŸkil edeceÄŸi söylenebilir. ”

 Prof. Dr. Ä°rfan ERDOÄžAN    
Talim ve Terbiye Kurulu BaÅŸkan