Okullarımızı Daha Anlamlı Hâle Getirmeliyiz

EÄŸitim kurumlarımızla ilgili dikkat etmemiz gereken önemli bir nokta da okullarımızın esas amaçlarından hızla uzaklaÅŸmaya baÅŸlamış oldukları gerçeÄŸidir. 1960’lı yıllarda Ä°van Ä°liç’in iÅŸaret ettiÄŸi ÅŸekilde, okullarımızı, çocukları hızla etiketleyen, damgalayan bir yapıya dönüÅŸtürmüÅŸ durumdayız. Çocuklarımızın deÄŸerlerini bile ölçülebilir hâle getirmeye çalışmak tehlikelidir. Okulun asıl amacı, belli öÄŸrenme yaklaşımlarını ve eÄŸitimsel etkileÅŸimleri disipline etmektir.

Okulda iÅŸlenen dersler ise öÄŸrencinin öÄŸrenme disiplini kazanarak kendi bilgi ve görgüsünü geniÅŸletebilmesi adına yapılan organizasyonlardır. Ancak mevcut sistemde uygulanmakta olan sınavlar, okulları bu amaçtan uzaklaÅŸtırmıştır. Oysa sınavların da ortaya çıkış gayesi iyi niyetliydi ancak sonuç umulduÄŸu gibi olmadı; sınavlar ve benzer yapılanmalar eÄŸitim sistemimizi tahrip etti. Ortaya hiç de memnun olmadığımız bir tablo çıktı. EÄŸer bu duruma müdahale etmezsek bu sorunlar sistem içerisinde iyice kemikleÅŸecektir. Çocuklarımız sürekli devam eden bir sınav telaşı ile âdeta bir daÄŸa tırmanır gibi sınavların üzerine tırmanıyorlar. Özellikle ortaöÄŸretimdeki çocuklarımız 9.sınıfa geldiklerinde gözlerini üst sınıflara deÄŸil ÖSS’ye dikmiÅŸ durumdalar.

BaÅŸka çareleri de yok, çünkü sistem bunu gerektiriyor. Özellikle ortaöÄŸretim kurumlarımızda öÄŸrencinin bulunduÄŸu her kademeye önem vermesini saÄŸlamak zorundayız.  Neredeyse ilköÄŸretim aÅŸamasından baÅŸlayarak öÄŸrenciler, sınav dışındaki hiçbir ÅŸeye bakmadan, koÅŸar adımlarla üniversiteye doÄŸru gidiyor. Bu yapıyı hep beraber deÄŸiÅŸtirmek durumundayız ve deÄŸiÅŸtirirken de özellikle topluma büyük bir görev düÅŸmektedir. Toplum eÄŸitimle gerçekten daha irdeleyici, daha filozofik bir ÅŸekilde ilgilenmek zorundadır.

Ne yazık ki günümüzde, toplumun eÄŸitime olan ilgisi bu ÅŸekilde deÄŸil. Toplum bir ÅŸekilde eÄŸitim sisteminin açmazlarından faydalanıp gemisini kurtarmaya çalışıyor. ÇocuÄŸunu iyi olduÄŸunu düÅŸündüÄŸü okula göndererek, ek ders aldırarak, özel öÄŸretmen bularak gemisini kurtarmaya çalışıyor ve eÄŸitimle ilgilendiÄŸini düÅŸünerek de kendisini kandırıyor. Sadece eÄŸitimcilerin deÄŸil, toplumun da eÄŸitimle ilgili gerçekleri masaya yatırması gerekiyor.

Okulların önemsizleÅŸmesi algısını yıkmak için sınavları tekrar gözden geçirmek gerekir. Bunun çözümü sınavları tamamen kaldırmak ya da daha fazla sınav koymak olabilir ancak ÅŸunu kesin olarak ifade edebiliriz ki eÄŸitim sistemimizi tahrip eden, bize pahalıya mal olan bu merkezî sınavları, ister biçimini deÄŸiÅŸtirerek ister sayısını deÄŸiÅŸtirerek, ister kaldırarak olsun, masaya tekrar yatırmak durumundayız.

Bu noktada toplumun da sınavlara filozofik bir bakış açısıyla bakmasını saÄŸlamak zorundayız. Aksi takdirde her konuda olabileceÄŸi gibi bu konuda da inanılmaz bir tartışmayla karşılaÅŸacağız ve belki de baÅŸarılı olamayacağız. EÄŸer ortaöÄŸretimden yükseköÄŸretime geçiÅŸle ilgili yeni bir düzenleme yapılmazsa ilköÄŸretimden ortaöÄŸretime geçiÅŸle ilgili yapılan düzenlemelerde de istenilen verimin tam olarak alınması güç olacaktır. OrtaöÄŸretimden yükseköÄŸretime geçiÅŸ, ilköÄŸretimden ortaöÄŸretime geçiÅŸi de etkiliyor.

Okullarımızı inanılmaz bir ÅŸekilde klasifike eden ağırlıklı ortaöÄŸretim baÅŸarı puanı adlı bir uygulamayı hâlâ uyguluyoruz ve bu uygulama, hepinizin yakından izlediÄŸi gibi, maçı toptan kazanan okul veya kaybeden okul sorununu karşımıza getiriyor. Ä°lköÄŸretimden ortaöÄŸretime geçiÅŸi saÄŸlıklı hâle getirmek istiyorsak ortaöÄŸretimden yüksek öÄŸretime geçiÅŸi de masaya yatırmak zorundayız. Türk eÄŸitim sisteminde sınavlarla ilgili yapacağımız bütün düzenlemelerde bunu göz önünde bulundurmalıyız, aksi takdirde sonuç alamayabiliriz.

Önemli bir hususu daha vurgulamakta fayda görüyorum: 21. yüzyılın nitelikli bir öÄŸretmeni ile 18.yüzyılın nitelikli bir öÄŸretmeni arasında fark yoktur. Oysa 18. yüzyılın mühendisi ile, doktoru ile 21. yüzyılın mühendisi ve doktorunun nitelikleri arasında büyük farklar bulabilirsiniz.