mm arrow Matematik makaleleri arrow Gödel'in Eksiklik Teoremi, Hilbert'in savı ve Gödel cümlesi
Gödel'in Eksiklik Teoremi, Hilbert'in savı ve Gödel cümlesi Yazdır E-Posta

Hilbert, matematikteki tüm ispatlarin, belli bir yöntemle, yani aksiyomatik bir sistem vasitasiyla, elde edilebilecegini düsünüyordu ve bu dogrultuda çalismalarina basladi. Temel aritmetikteki tüm dogrulari, aksiyomlarindan türetebilirse, bu sayede matematikteki tüm dogrulari da bu aksiyomlardan elde ede bilecekti.

Gödel bunun olanaksizligini gösterdi.   .....

Gödel bunun olanaksizligini gösterdi. Bunu kisaca su sekilde yapti: Bu önerme ispatlanamaz ifadesini (G) aritmetik sisteminde formülize etti. Ayni sekilde G ifadenin degilini (Bu önerme ispatlanabilir) de formülize etti. Daha sonra, G ifadesinin aritmetik olarak dogrulugu hesaplanabilirse, G ifadesinin degilinin de dogrulugunun hesaplanabilecegini gösterdi.

Ve Gödel buradan su iki sonuca varmistir:

1. Elementer aritmetik içeren aksiyomatik bir sistem tutarli (consistent) ise eksiksiz (complete) degildir.

2. Elementer aritmetik içeren aksiyomatik bir sistemin tutarliligini sistemin kendi içinden (sistemin kendi formüllerini ve islemlerini kullanarak) ispatlamak mümkün degildir.

Isin ilginç tarafi, bu G ifadesi sistemin içine bir aksiyom olarak yerlestirilse bile, yeni bir Gödel cümlesi çikartilabilir. Yani ne kadar aksiyom eklersek ekleyelim, böyle bir sistemde dogrulugu ya da yanlisligi ispatlanamayacak bir Gödel cümlesi bulunacaktir.

MC 

<Önceki   Sonraki>
MATEMATİKÇİ PULU
HÄ°PERBOLÄ°K UZAY
FOTO MATEMATÄ°K
C.Sequin Galeri
MATEMATİK AFİŞİ
G.W.Hart galeri
KARÄ°KATÃœR
M.C.Escher galeri
MATEMATÄ°K KÄ°TABI
MATEMATÄ°K FÄ°LMÄ°