header image
Matematik Alimleri arrow Leonhard Euler (1707 - 1783)
Leonhard Euler (1707 - 1783) Yazdır E-Posta

leonhard euler

 18. yüzyıl Ä°sviçre'si, matematikçiler ailesinin en meÅŸhur matematikçisidir. ÇaÄŸdaÅŸları tarafından "Canlı Analiz" adı ile belirtilir. Aynı zamanda; matematik tarihinde, en çok eser ortaya koyan matematikçi olarak görülür. Kaynaklar, matematikle ilgili ortaya koyduÄŸu eser sayısını seksen olarak belirtir.


          Ä°sviçre'nin Bale ÅŸehrinde, 15 Nisan 1707 tarihinde doÄŸmuÅŸtur. Ertesi yıl, babası Paul Euler ve Annesi Merguerite Brucker ile birlikte, babasının kalvinist papazı olduÄŸu Bale ÅŸehrinin yakınındaki Richen köyüne yerleÅŸti.


          Genç yaÅŸta Bale Üniversitesi'ne girerek teoloji ve Ä°branice öÄŸrenimi de gördü.
          Büyük Petro'nun Rusya'ya getirdiÄŸi ressam Gsell'in kızı ile evlendi. Çocuklarını çok severdi. Sekizi küçük yaÅŸlarında ölen on üç çocuÄŸu oldu. 1735 yılında aşırı çalışma sonucu beynine kan hücüm ederek, saÄŸ gözünü kaybetti. Gittikçe artan bir körlük sonucu, geri kalan ömrünü üzüntü içerisinde geçirdi.


          1736 yılında, karısının ölümü, O'na büyük üzüntü kaynağı oldu. Ertesi yıl, ilk karısının üvey kardeÅŸi Salomone A. Gsell ile evlendi. BaÅŸka bir büyük felaket de, sol gözünü iyi etmek ümidi ile yapılan ameliyatın muvaffakiyetsizlikle neticelenmesi oldu. BaÅŸlangıçta ameliyat baÅŸarılı geçti. Sonraları, yaranın iltihaplanması sonucu, ÅŸiddetli acılar çekti.


          7 Eylül 1983 tarihinde, 77 yaşında iken, beyin kanaması sonucu hayata gözlerini kapadı.

Ä°LMÄ° ÅžAHSÄ°YETÄ°
          Ä°lk matematik bilgilerini, babası Paul Euler'den aldı. Ä°lahiyat öÄŸrenimi görmek üzere, Basel Üniversitesine gönderildi. Burada Jean (I) Bernovilli 'nin derslerine devam etti. O'nun oÄŸulları ile yakın arkadaÅŸ oldu. Onlar, Katerina I tarafından Saint-Betesburg'a çaÄŸrılınca, Euler de beraber gitti. 1732 yılında, Ä°sviçre'ye dönen Daniel Bernouilli'nin kürsüsünde, O'nun yerini aldı.

1735 yılında, Mekanik Üstüne Ä°nceleme (Traite Comple de Mecanique) adlı kitabı yayımlandı. Bu eserdeki konular, analizin, hareket bilimine uygulandığı ilk eserdir. 1741 yılında, Frederich II tarafından Berlin'e davet edildi ve 1744 yılında, Berlin Akademisi Matematik Bölümü Müdürü oldu.


          Kendilerine oranla, bazı belirsiz fonksiyonların, bütün öteki fonksiyonlardan daha büyük ve daha küçük olduÄŸu eÄŸrileri veya yüzeyleri belirlemeye yarayan, EÅŸ Çevreler Teorisi (Theorie des Isoperimetres) adlı eserini bu sırada bitirdi. Euler, bu eserinde, konu ile ilgili çözümlerin metodunu geliÅŸtirdi ve bunu genel bir formülle gösterdi.

Aynı yıl, Gezegenlerin ve Kuyrukluyıldızların Hareket Teorisi (Theroie du Mouvement des Planetes et des Cometes) adlı eserini yayımladı. Mıknatıslanma Torisi (Theroie de L' Aimantation) için, Paris Fen Akademisinin koyduÄŸu ödülü kazandı. Bu yıllarda, Prusya Kralı'nın istediÄŸi, balistik problemleri çözdü. Kralın yeÄŸeni, Anhalt-Dessau Prensesi, O'ndan fizik dersleri almak istedi. Yine bu sırada, Sonsuz Küçükler Analizine GiriÅŸ (Ä°ntroduction in Analysis Ä°nfinitrom) (1748) ve Diferansiyel Hesabın KuruluÅŸları (Ä°ntotuones Calculi Differeniolis) (1755) adlı iki eseri yayımlandı. Bu kitaplar, uzun yıllar, konusu ile ilgili temel eserler sayıldı.


          1776 yılında; Katerine II tarafından, Saint-Petersburg'a çaÄŸrıldığı sırada, öbür gözünü de kaybetti. Fakat bu sakatlık, O'nu çalışmalarından alıkoymadı ve Ä°ntegral Hesabın KuruluÅŸları (Ä°nstitutiones Calculi Ä°ntegralis) (1768-1770) adlı eserinin çıkmasına engel olmadı.


          Paris Fen Akademisi, Euler'in birçok çalışmalarını mükafatlandırmıştı. Ay teorisini, yeniden geliÅŸtirmesi için, 1770 ve 1773 yıllarında bir yarışma açtı. Bu yarışmayı, Euler ve oÄŸlu Johann Alberecht kazandı.


          Euler, matematikte yeni olan; Euler Açıları, Euler Çemberi, Euler DeÄŸiÅŸmezi, Euler DoÄŸrusu, Euler Formülleri, Euler Fonksiyonu, Euler ÅŸekilleri gibi, pek çok yeni kavramlar kazandırdı.

<Önceki   Sonraki>
MATEMATİKÇİ PULU
HÄ°PERBOLÄ°K UZAY
FOTO MATEMATÄ°K
C.Sequin Galeri
MATEMATİK AFİŞİ
G.W.Hart galeri
KARÄ°KATÃœR
M.C.Escher galeri
MATEMATÄ°K KÄ°TABI
MATEMATÄ°K FÄ°LMÄ°