header image
Matematik Alimleri arrow Boole (1815 - 1864)
Boole (1815 - 1864) Yazdır E-Posta
İçerik İndeksi
Boole (1815 - 1864)
Sayfa 2

george boole

2 Kasım 1815 yılında Lincoln'da doÄŸan George Boole, basit bir dükkancının oÄŸluydu. O çağın Ä°ngiltere'sinde dükkancılık oldukça aÅŸağılanan bir meslekti. Kendi kendini yetiÅŸtiren bu dahinin yüksek zekası en aÅŸağı halk tabakasına verilmiÅŸti. Bu zeka, kendi yağıyla kavrularak bulunduÄŸu çevrede kalacaktı. Bu deha, yüksek tabakaların okullarında da okuyamazdı. Boole'un girmek istediÄŸi okulda Latince gibi lüks dersler de okutulmuyordu.

Servet ve para yönünden daha aÅŸağı düzeyde doÄŸmuÅŸ olanların okulunda okumalıydı. Kendisinin fakirlikten hiçbir zaman kurtulamayacağını bilen ve oÄŸluna kapalı kapıları açmak için elinden geleni yapmış olan babasının sevgiyle dolu ve cesaret verici sözleriyle Boole Latince'yi tek başına öÄŸrendi. Bunun için babasının bir arkadaşı olan küçük bir kitapçıya baÅŸvurmuÅŸ, fakat bu adamcağız da çocuÄŸa Latince'nin ilk gramer kurallarını açıklayabilmiÅŸti.

Boole on iki yaşına geldiÄŸi zaman Horace'ın bir ÅŸiirini Ä°ngilizce'ye çeviri yapabilecek kadar Latince'yi öÄŸrenmiÅŸti. Çeviri tekniÄŸini bilmeyen baba, oÄŸluyla gurur duyduÄŸu için, bu çeviriyi bulundukları yerin yöre gazetesinde yayınlatır. Okulda büyük bir gürültü kopar. Bu gürültünün bir kısmı iyi ve bir kısmı da kötü yöndeydi.


          Klasikler öÄŸretmeni, on iki yaşındaki bir çocuÄŸun böyle bir çeviriyi yapabileceÄŸini bir türlü kabul etmiyordu. Bu çevirideki bazı yanlışlıklardan mahcup olan Boole, dilbilgisi eksikliklerini tek başına doldurmaya karar verdi. Bu sırada Yunanca'ya da baÅŸlamıştı.


          Boole'un babası, oÄŸluna okulunun üstünde matematik dersleri vermiÅŸ ve optik aletlerin yapımıyla ilgisini arttırmıştı. Fakat Boole, hala klasik çalışmalarının yüksek mevkilerin anahtarı olduÄŸunu düÅŸünüyordu. Okulu bitirdikten sonra ticaret derslerini izledi. Fakat, bu derslerin umduÄŸu gibi bir faydası olmadı. On altı yaşına gelince fakir ailesine yardım etmek gerektiÄŸini anladı.

Bu nedenle de bir ilkokulda ders vermeye baÅŸladı. Bu öÄŸretmenliÄŸi tam dört yıl sürdü. Fakat, rahat bir yaÅŸama kavuÅŸamamıştı. Serbest meslekte çalışmayı düÅŸünüyordu. Asker ve hukukçu da olamazdı. Ä°çinde bulunduÄŸu öÄŸretmenlikte pek iç açıcı deÄŸildi. Geriye papaz olmak kalıyordu. Dört yıllık öÄŸretmenliÄŸi süresince Fransızca, Almanca ve Ä°talyanca dillerini de tam olarak öÄŸrenmiÅŸti.


          Sonunda Boole, tutacağı yolu buldu. Babasının ona vermiÅŸ olduÄŸu ilk matematik dersleri artık meyvesini vermeye baÅŸlamıştı. Boole, yirmi yaşına gelince bir özel okul açtı. Burada matematik öÄŸretmesi gerekiyordu. Babasından aldığı derslerin faydasını gördü. O zamanın el kitaplarını gözden geçirdi. Önce hayretle incelediyse de, sonra onlardan tiksindi.

Acaba büyük matematikçiler neler yapmışlardı? Abel ve Galois gibi, büyüklerin kitaplarını okudu. Fazla bir matematik bilgisi olmayanların okuyup anlayamayacağı kesin olarak bilinen Laplace'ın "Gök MekaniÄŸi" ni hiç kimsenin yardımı olmadan okuyup anladı. Lagrange'ın "Analitik Mekanik" adlı eserini tam anladı. Artık, kendisinin yolunu çizmiÅŸti. Ä°lk ilmi çalışması olan deÄŸiÅŸim hesabı yayınlandı. Yine tek başına çalışmasının ürünü olan invaryantları keÅŸfetti. Zaten bu invaryantlar olmasaydı, rölativite (baÄŸlılık) kuramı olmazdı. Cebirsel denklemlerdeki boÅŸlukları doldurdu.



<Önceki   Sonraki>
MATEMATİKÇİ PULU
HÄ°PERBOLÄ°K UZAY
FOTO MATEMATÄ°K
C.Sequin Galeri
MATEMATİK AFİŞİ
G.W.Hart galeri
KARÄ°KATÃœR
M.C.Escher galeri
MATEMATÄ°K KÄ°TABI
MATEMATÄ°K FÄ°LMÄ°